द्वन्द्वकालमा माओवादीले रोल्पा र रुकुमलाई कसरी आत्मनिर्भर बनाउँदै थियो ? (भिडियो)

द्वन्द्वकालमा माओवादीले रोल्पा र रुकुमलाई कसरी आत्मनिर्भर बनाउँदै थियो ? (भिडियो)

A+ A A-

नेकपा महासचिव नेत्रविक्रम चन्द ‘विप्लव’ले सशस्त्र द्वन्द्वकालमा तत्कालीन नेकपा माओवादीले रोल्पालाई आत्मनिर्भर बनाउने काम गरेको दाबी गरेका छन् ।

परिणामतः द्वन्द्वकालमा रोल्पाको आर्थिक वृद्धिदर निकै उच्च भएको उनले बताए ।

‘२०५८ सालमा जब हाम्रो ठूलो लडाइँ सुरु भयो । त्यसबेला म राप्तीमा गएँ । तत्कालीन अवस्थामा कुनै पनि क्षेत्रमा संस्थागत रूपमा कामहरू सुरु भएको थिएन’, उनले काठमाडौंमा आयोजित एक कार्यक्रममा भने, ‘रोल्पालाई हरेक क्षेत्रबाट समृद्ध र आत्मनिर्भर बनाउँदै थियौँ । त्यसबेला त्यहाँको आर्थिक वृद्धिदर राम्रो थियो ।’

द्वन्द्वकालमा जनताको माग कसरी सम्बोधन गर्न सकिन्छ भनेर माओवादी केन्द्रीय कमिटी र आधार इलाकाको सत्तामा प्रस्ताव गरेको समेत उनले बताए ।

उनका अनुसार आर्थिक क्षेत्रमा सहकारी र समाजवाद, शैक्षिक क्षेत्रमा जनशिक्षालय, स्वास्थ्य क्षेत्रमा जनस्वास्थ्य सेवा, विकासमा सडक निर्माण र वित्तीय संस्थाहरूको स्थापना र घरेलु तथा साना उद्योगसँगै कृषिबारे नीति प्रस्तुत गरिएको थियो ।

०००

२३ जनवादी स्कुल

विप्लवका अनुसार प्रस्तुत नीतिमध्ये सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण जनवादी शिक्षा नीति थियो, जहाँ सबै विद्यार्थीले समान अवसर पाउने अवधारणा थियो । यसले जनतालाई सबैभन्दा धेरै आकर्षित गरेको उनलाई सम्झना छ ।

त्यसपछि भेषराज भुसालसहित चार जनाको शिक्षाविज्ञ समूह बनाएर यसबारे तीन महिना अनुसन्धान गरिएको उनले बताए ।

जसका आधारमा राप्तीमा विद्यालय नभएका ठाउँ र भएका ठाउँमा पनि प्रतिस्पर्धी विद्यालयका रूपमा २३ वटा नमुना विद्यालय सुरु गरिएको र थवाङसहितका ठाउँका विद्यालयमा जनवादी शिक्षा लागू गरिएको उनले बताए ।

‘जनवादी विद्यालयले किताब पनि आफैँ छाप्थ्यो । यो अभियानलाई स्थानीयको राम्रो साथ मिल्यो । ५ कक्षाभन्दा माथिका विद्यार्थीलाई उत्पादनमा जोड्ने नीति थियो,’ उनले भने ।

जनवादी विद्यालयमा कृषि र प्राविधिक शिक्षालाई जोड दिइएको पनि उनले बताए । विद्यालयमा खानेबस्ने व्यवस्था पार्टी जनसरकारले गर्ने गरेको र जनवादी शिक्षा लागू गरिएका थवाङका विद्यालयका विद्यार्थीहरूले जिल्लामा उत्कृष्ट नतिजा प्राप्त गरेको उनको भनाइ छ ।

रोल्पा–रुकुममा कम्युन र सहकारी

शिक्षाबाहेक रोल्पामा माओवादीले दुईवटा कम्युन र आठवटा सहकारी द्वन्द्वकालमै विस्तार गरेको थियो । अर्को जिल्ला रुकुममा कम्युन र २३ वटा उपभोग सहकारी सञ्चालन गरेको थियो । चन्द भन्छन्, ‘कुनै सहकारी घाटामा थिएनन् ।’

जनसरकारले २० लाखबाट सुरु गरेर एउटा सहकारी चलाएको र ५० लाख नाफा कमाएको पनि चन्दले बताए ।

कपडा बुन्ने उद्योग, चाउचाउ र बिस्कुट उद्योग पनि जनसरकारले स्थापना गरेकाले बाहिरबाट रुकुम–रोल्पामा चाउचाउ र बिस्कुट जान छाडेको पनि चन्दले सम्झना गरे ।

चन्दकै शब्दमा भन्दा त्यसबेला रुकुम र रोल्पाको आर्थिक वृद्धिदर निकै राम्रो अवस्थामा थियो ।

तर, पार्टी १२ बुँदे शान्ति सम्झौता आएर हतियार बिसाएपछि भने तत्कालीन जनसत्ताले सञ्चालन गरेका सबै संरचना सुप्रिम कमान्डर प्रचण्ड र जनसरकार प्रमुख बाबुराम भट्टराईले एउटा वक्तव्य जारी गरी भंग गरेको भन्दै चन्द अझैसम्म असन्तुष्ट छन् ।

प्रकाशित मिति: बुधबार, वैशाख १३, २०८० १८:४२