तीन महिनामै संसदकाे ३४ प्रतिशत विश्वास गुमाएका प्रचण्ड

A+ A A-

तीन महिनाको अवधिमा प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल (प्रचण्ड)प्रति संसदकाे विश्वास झण्डै एक तिहाईले घटेको छ । १० पुसमा प्रधानमन्त्री बनेका प्रचण्डले २६ पुसमा विश्वासको मत लिँदा ९९ प्रतिशत मत पाएका थिए । प्रधानमन्त्री चयन गर्न बनेको एमाले-माओवादीसहितकाे गठबन्धन राष्ट्रपतिको निर्वाचनसम्म आइपुग्दा भत्किएसँगै उनले दोस्रोपटक ६ चैतमा संसदबाट विश्वासको मत लिएका हुन् । दोस्रोपटक करिब ३४ प्रतिशत कम मत पाएका छन् । यसपटक एमाले र राप्रपाले विपक्षमा मत दिएसँगै संसदमा प्रधानमन्त्री प्रचण्डप्रतिकाे विश्वास घटेकाे हाे ।

सोमबार संसदमा २६२ सांसद उपस्थित थिए । जसमा उनको पक्षमा १७२ सांसदले मत दिए । विपक्षमा ८९ र १ मत तटस्थ पर्‍यो । यसअघि २६ पुसमा उपस्थित २७० सांसदमध्ये २६८ जनाले प्रधानमन्त्री प्रचण्डलाई विश्वासको मत दिएका थिए ।

प्रधानमन्त्री दाहाललाई कांग्रेस, राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी, जनता समाजवादी पार्टी, नेकपा एस, जनमत पार्टी, लोकतान्त्रिक समाजवादी पार्टी, नागरिक उन्मुक्ति पार्टी, राष्ट्रिय जनमोर्चा, ३ जना स्वतन्त्र सांसदले विश्वासको मत दिएका छन् । एमाले र राप्रपाले विपक्षमा मतदान गरे । एक सिट रहेको नेपाल मजदुर किसान पार्टी तटस्थ बस्यो ।

२६ पुसमा प्रधानमन्त्री प्रचण्डलाई कांग्रेस, एमाले, माओवादी, राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी, राप्रपा, जसपा, नेकपा एस, जनमत, नागरिक उन्मुक्ति, लोसपा र तीन जना स्वतन्त्र सांसदले विश्वासको मत दिएका थिए । राष्ट्रिय जनमोर्चाका चित्रबहादुर केसी र नेपाल मजदुर किसान पार्टीका प्रेम सुवालले भने विपक्षमा मतदान गरका थिए ।

फेरि विश्वासको मत कहिले ?

तनी महिनाको अवधिमा दुईपटक विश्वासको मत लिनुपर्ने स्थिति आएपछि प्रमुख प्रतिपक्षी दल नेकपा एमालेले प्रधानमन्त्रीलाई अर्को विश्वासको मत कहिले लिने भनी प्रश्न गर्‍यो । संसदमा एमाले सांसद विष्णु पौडेलले सदनको बिजनेस नै यत्ति मात्र हुने त होइन भन्दै प्रधानमन्त्री प्रचण्डलाई प्रश्न गरे । ‘मुलुकका सामुन्ने अर्को कुनै एजेन्डा छैन । क्षणक्षणमा विश्वासको मत । यो विश्वासको मतको अनिश्चित चक्रमा मुलुक फस्दै गएको त होइन ? म सोध्न चाहन्छु, अर्कोचोटि विश्वासको मत लिने कार्यसूची कहिले छ ?’

विश्लेषकहरू पनि अबको पाँच वर्ष यो क्रम दोहोरिने सम्भावना उच्च देख्छन् । ‘अस्थिर सरकारको संकेत देखिएको छ । दुई–दुई महिनामा विश्वासको मत माग्नुपर्ने स्थिति आउँछ । देश र जनातका लागि भन्दा पनि सत्ता स्वार्थको खेल हो,’ राजनीतिक विश्लेषक राजेन्द्र चापागाईं भन्छन् ।

अर्का विश्लेषक पुरञ्जन आचार्य पनि प्रधानमन्त्री प्रचण्डका आगामी राम्रो देख्दैनन् । ‘प्रधानन्त्री निरीह हुनुहुन्छ । प्रधानमन्त्रीले आफूले चाहे जस्तो गर्न सक्दैनन् । कांग्रेस निर्णायक हुन्छ । कांग्रेसलाई चित्त बुझाएर राख्नुपर्ने बाध्यता छ,’ उनी भन्छन्, ‘कांग्रेसको चित्त नबुझेको दिन सरकार ढल्छ । यो सरकार टिक्ने नटिक्ने कांग्रेसको भूमिकामा भर पर्छ ।’

प्रधानमन्त्री प्रचण्ड ढुक्क, यस कारण गठबन्ध फेरे

प्रधानमन्त्री प्रचण्ड अहिलेको गठबन्धन टिक्नेमा विश्वस्त छन् । ‘एजेन्डामा सहमत भएकाले टिक्छ भन्ने विश्वास छ,’ प्रधानमन्त्री प्रचण्डले भने, ‘११ वटा दलमध्ये कसैले फिर्ता लिँदा दुई–दुई महिनामा विश्वासको मत लिनुपर्ने हुन्छ भन्ने छ । तर, कानुनविद्हरूसँग छलफल गरेको छु । बहुमत छ भन्ने लाग्दासम्म विश्वासको मततिर जानुपर्दैन । विश्वास छैन भने मात्र हो ।’

१० पुसमा एमाले अध्यक्ष केपी ओली निवास बालकोट पुगेर उनी प्रधानमन्त्री बनेका थिए । एमालेले गठबन्धन फेर्नुको कारण प्रधानमन्त्री प्रचण्डसँग माग्यो । ‘हिजो । २ महिना पनि नपुग्दै, प्रधानमन्त्री पाउनेबित्तिकै दूरीको सम्बन्ध कायम गर्दै पुरानै गठबन्धनतिर फर्किन खोज्नुभयो । तपाईंलाई के कारण पर्‍यो ?,’ एमाले सांसद पौडेलले प्रश्न गरे ।

जवाफमा प्रधानमन्त्री प्रचण्डले २६ पुसमै एमालेसँग गठबन्धन टिक्दैन भन्ने लागेको बताए । एकअर्काका विषय र संसद विघटनका घटना तत्काल नउठाने समझदारी भएको तर एमाले अध्यक्ष ओलीले संसदमा संसद विघटनको विषय उठाएपछि कुरा बिग्रिएको प्रधानमन्त्रीको संकेत गरे ।

‘विश्वासको मतको दिन जसरी उहाँले संसद विघटन गर्नु सही हो । क्यानडामा, इङ्ल्यान्डमा र यहाँ पनि । शेरबहादुरले पनि विघटन गरेको भनेपछि त्यहीँ यो गठबन्धन भंग हुनेतिर गयो भन्नेमा भित्र पुगिसकेको थिएँ,’ प्रधानमन्त्री प्रचण्डले भने, ‘त्यही लडाइँ हिजो सडकमा लडिएको थियो, अदालतमा लडिएको थियो, सदनमा लडिएको थियो । त्यही लडाइँ यहीँ आएपछि म कसरी सक्छु त्यहाँ बस्न ? कांग्रेसले प्रचण्डलाई प्रधानमन्त्री नबनाएर गल्ती गरियो भन्ने पश्चात्ताप गरेर विश्वासको मत दिएपछि मेरो लभ पर्‍यो ।’

कांग्रेसले पनि प्रचण्डलाई प्रधानमन्त्री नबनाएर गल्ती गरियो भन्ने पश्चात्ताप गरेर विश्वासको मत दिएपछि लभ परेको बताए । ‘शान्ति प्रक्रियालाई टुंगोमा पुर्‍याउने, संविधानको रक्षा र यो परिवर्तनलाई बचाउन कांग्रेससँग मेरो लभ परेको हो,’ उनले भने ।

प्रधानमन्त्री प्रचण्डले प्रधानमन्त्रीका लागि एमालेको समर्थन खोज्दै आफू मात्रै गएको भन्नेमा सत्यता नभएको बताए । ’एमालेका साथीहरूले प्रचण्ड प्रधानमन्त्री खोज्दै बालकोट गएको हो भन्नुभयो । प्रधानमन्त्रीका लागि म एमाले खोज्दै गएको होइन, उहाँहरूले नै बल गर्नुभएको हो । यतै आइदिएदेखि हुन्थ्यो भनेर बल पनि गर्नुभएको थियो,’ उनले भने, ’मेरो बल अन्तिम समयसम्म पनि यही गठबन्धन बचाउनेमै थियो ।’

सत्तास्वार्थको गठबन्धन

राष्ट्रपतिको निर्वाचनमा बनेको गठबन्धन पनि सत्ता स्वार्थका लागि बनेकाले लामो समय जाने सम्भावना न्यून देख्छन् विश्लेषकहरू । ‘सत्ताका लागि सहमति भएको हो । एजेन्डाको सहमति होइन । गठबन्धन एजेन्डामा हुनुपर्ने हो । तर, विपरीत ध्रुवका दलहरू एक ठाउँमा छन्,’ विश्लेषक चापागाईं भन्छन्, ‘साझा लक्ष्य भनेको सत्ताबाट राज्यको ढुकुटी दोहन गर्ने हो । यो गठबन्धन आफ्नै प्रोडक्ट होइन । बाह्य शक्तिबाट बनेकाले पनि धेरै समय नजान सक्छ ।’

विश्लेषक आचार्य पनि चापागाईंको तर्कसँग सहमत हुन्छन् । ‘वैचारिक पृष्ठभूमि मिलेको छैन । यो गठबन्धनको भविष्य राम्रो छजस्तो मलाई लाग्दैन । ओलीलाई रोक्न बनेको हो,’ उनले भने । तर, एकीकृत समाजवादीका अध्यक्ष माधवकुमार नेपाल यो गठबन्धन पाँच वर्ष जाने दाबी गर्छन् ।

‘यो गठबन्धन एकताबद्ध भएर अघि बढ्छ । संख्याले मात्रै हुँदैन, म आफैँ पनि त्यस्तो मान्छे हुँ २१ महिनासम्म २२ वटा पार्टीलाई साथमा लिएर कुनै पनि किसिमको समस्याबिना अन्तिम बिन्दुसम्म लैजाने काम गरेको छु,’ उनले भने, ‘नेपालको राजनीतिक यात्रा कस्तो हुन्छ भन्ने हेक्का मलाई पनि छ । हाम्रो घटकहरूसँगको सहकार्यलाई हेर्दा यो टिकाउ हुन्छ भन्ने विश्वास छ ।’

सम्बन्धित समाचार