बेडमा मुटु रोगका बिरामी छटपटिँदै, आईसीयू नहुँदा अस्पतालले गरायो मञ्जुरीनामा

बेडमा मुटु रोगका बिरामी छटपटिँदै, आईसीयू नहुँदा अस्पतालले गरायो मञ्जुरीनामा

A+ A A-

तीन दिनअगाडि घरमा खेल्दै गरेका साढे चार वर्षका गौतम थापाका हातखुट्टा र ओठ नीला हुन थाले । श्वास फेर्न, हिँड्न गाह्रो भयो । छोरालाई श्वास फेर्न समेत गाह्रो भएपछि बडिमालिका नगरपालिका- ९ का हिमाल थापा आत्तिए । थापाले छोरालाई तुरुन्तै बाजुरा अस्पताल पुर्‍याए ।

अस्पतालले बिरामीलाई एनआईसीयूमा राख्नुपर्ने जानकारी गरायो । तर, अस्पतालमा उक्त सेवा उपलब्ध छैन । तीन दिनदेखि अस्पतालले बिरामीलाई अक्सिजन दिएर राखेको छ । त्यही अक्सिजनको सहारामा बिरामी कतिबेला सुत्छन् । कतिबेला अक्सिजनको पोकासँग खेल्छन् । त कतिबेला आमाको काखमा लुटपुटिन्छन् । उनी अस्पताल भर्ना भएदेखि नै उनकी आमा उनीसँगै छन् । उनी अन्जान छन्, आफूलाई के भएको छ ।

‘टाढा लग्न सक्ने क्षमता हाम्रो छैन । केही हुन्छ कि भनेर यहाँ (बाजुरा अस्पताल) ल्याएका हौँ’, थापाले भने ।

बाजुरा अस्पताल थापाको छोराको उपचार गर्न सक्ने अवस्थामा छैन । बिरामीलाई एनआईसीयूको आवश्यकता पर्ने अस्पातलका कार्यकारी प्रमुख डा. प्रेरित देवकोटाले बताए । उनले भने, ‘बिरामीको मुटुमा समस्या छ । मुटुको उपचार यहाँ हुँदैन । अस्पतालमा आईसीयू पनि छैन ।’

अस्पतालले बिरामीलाई अक्सिजन दिएर राखेको छ । डा. देवकोटाले भने, ‘एनआईसीयूमा राख्नुपर्ने बिरामीलाई सामान्य अवस्थामा अक्सिजन दिएर मात्र राखिरहेको छौँ ।’

Gautam Thapa (2)1678435169.jpg

अस्पतालमा आईसीयू/एनआईसीयू नभएका कारण बिरामीलाई केही भवितव्य भएको खण्डमा बिरामीका आफन्त स्वयम् जिम्मेवार हुने भन्दै थापालाई मञ्जुरीनामा गराइएको छ । पैसाको अभावमा छोरोको ज्यान जोखिममा राखेरै भए पनि आफू मञ्जुरीनामा गर्न बाध्य भएको हिमाल बताउँछन् ।

उनी भन्छन्, ‘उपचारका लागि काठमाडौं लैजान हामीसँग पैसा छैन । काठमाडौं गएर कहाँ बस्ने ? के खाने ? हामीसँग केही पनि छैन ।’

हिमालले छोरालाई दशैँअगाडि उपचारका लागि शहीद गंगालाल राष्ट्रिय हृदय केन्द्र पुर्‍याएका थिए । चिकित्सकले उनको छोराको भल्भ फेर्नुपर्ने बताएका थिए । उनी अस्पताल पुगेको बेला चिकित्सक दशैँको छुट्टीमा भएका कारण उनलाई दशैँपछि शल्यक्रियाका लागि अस्पतालले बोलाएको थियो । तर, आर्थिक अभावका कारण आफू फेरि काठमाडौं जान नसकेको हिमालले बताए ।

‘दशैँका बेला गंगालालमा गएका थियौँ । मुटुको भल्भमा समस्या छ । तपाईंको छोराको ठूलो अप्रेशन गर्नुपर्छ । अहिले डाक्टरहरू दशैँको बिदामा हुनुहुन्छ । छोरालाई लिएर दशैँपछि अस्पताल आउनु तपाईंको छोराको अप्रेशन गर्न पैसा लाग्दैन भन्नुभएको थियो’, उनले थपे, ‘अप्रेशन निःशुल्क भए पनि हामीलाई निःशुल्क हुँदैन । छोरालाई मात्र अस्पतालमा छोडर भएन । हामी बस्नुपर्‍यो । खान पर्‍यो । कहाँबाट ल्याउनु खर्च ?’

पैसा नभएकै कारण जोखिम मोल्न तयार छन्, हिमाल । उचार गर्न नसक्ने भएका कारण बिरामी रिफर गर्नुको विकल्प छैन, अस्पताललाई ।

‘अस्पतालले पुरानो संरचना भत्काएर नयाँ संरचना बनाउँदै छ । ओपीडी पनि दुई वटा कोठाबाट मात्रै दिइराख्नुपर्ने अवस्था छ । आईसीयू चलाउनका लागि ट्रेन्ड जनशक्तिको आवश्यकता पर्छ’, डा. देवकोटाले भने, ‘यहाँ सामान्य उपचार गर्न गाह्रो छ भने झन् आईसीयूमा राखेर उपचार गर्नुपर्ने बिरामीलाई कसरी उपचार गर्न सकिन्छ ?’

अस्पतालले बिरामीको उपचारका लागि काठमाडौं रिफर गर्ने तयारी गरिरहेको छ । हिमाल छोराको उपचारका लागि चाँजोपाजो मिलाउँदै छन् । भोलिसम्म बिरामीलाई काठमाडौं पठाइसक्ने डा. देवकाटाले बताए ।

उनले भने, ‘बिरामीको मुटुमा समस्या भएका कारण गंगालालमा दशैँपछि शल्यक्रिया गर्न बोलाउनुभएको रहेछ । उहाँहरूको आर्थिक अवस्था कमजोर भएका कारण उपचारका लागि जान सक्नुभएको छैन । उहाँहरूलाई पठाउने तयारी गर्दैछौँ ।’

कहिलेबाट बिरामी ?

हिमालका अनुसार उनी जन्मेको ९ महिना पुग्दै गर्दा उनको स्वास्थ्यमा समस्या देखिएको थियो । त्यति बेला उनले बाजुरा अस्पतालमै उपचारका लागि छोरालाई पुर्‍याएका थिए । उक्त बेला चिकित्सकले निमोनिया भएको बताएका थिए ।

उनले भने, ‘डाकटरले निमोनिया भएको भनेपछि निमोनियाको औषधि खुवाएका थियौँ । त्यसपछि पनि बिरामी भइराखेपछि अर्को डाक्टरलाई देखाउँदा मुटुमा केही समास्या हुन सक्छ काठमाडौं लैजानुस् भन्नुभएको थियो ।’

त्यसको केही समयपछि छोरालाई लिएर हिमाल काठमाडौंस्थित गंगालाल अस्पताल पुगेका थिए । डाक्टरले हिमाललाई उनको छोराको मु्टुमा भल्भ फेर्नुपर्ने बताएका थिए ।

के छ, संविधानमा ?

नेपालको संविधानको धारा ३५ मा मौलिक हकको रूपमा प्रत्येक नागरिकलाई राज्यबाट आधारभूत स्वास्थ्य सेवा निःशुल्क प्राप्त गर्ने हक हुने र कसैलाई आकस्मिक स्वास्थ्य सेवाबाट वञ्चित गरिने छैन भनी उल्लेख गरिएको छ ।

Capture 11678435106.JPG

त्यस्तै जनस्वास्थ्य सेवा ऐन, २०७५ को परिच्छेद २ को सेवाग्रहीको अधिकार तथा स्वास्थ्य संस्थाको दायित्वअन्तर्गत स्वास्थ्य सेवाको पहुँच तथा सुनिश्चिततामा प्रत्येक नागरिकलाई गुणस्तरीय स्वास्थ्य सेवा सहज र सर्वसुलभ रूपमा प्राप्त गर्ने अधिकार हुने उल्लेख गरिएको छ ।

Capture 1678435081.jpg