६ जना अध्यक्षसहितकाे नयाँ पार्टी गठनकाे कसरत

A+ A A-

सत्तारुढ दल संघीय समाजवादी फोरम र विपक्षी राष्ट्रिय जनता पार्टी (राजपा) नेपालबीच एकतामा शीर्ष नेताको व्यवस्थापनका कारण अड्किएको छ ।

दुवै पार्टीका प्रभावशाली नेताबीच गोप्य ढंगले अघि बढिरहेको वार्ता सिद्धान्त, नीति, उद्धेश्य र कार्यक्रममा सहमति भए पनि नेतृत्वको व्यवस्थापनले अड्काएको छ ।

राजपा नेपाल अध्यक्ष मण्डलका सदस्य राजेन्द्र महतोको संयोजकत्वमा गठीत वार्ता समितिले औपचारिक वार्ता नगरे पनि अनौपचारिक बैठक पनि नेताको व्यवस्थापनको बिषय बाहेकमा धेरै सकारात्मक भएको राजपा स्रोतले बतायो ।

राजपा स्रोतका अनुसार समाजवादी पार्टीको तर्फबाट वार्ताको लागि खटाइएका वरिष्ठ उपाध्यक्ष राजेन्द्र श्रेष्ठले दुवै पार्टी एकीकरण गर्दा समाजवादीको तर्फबाट अध्यक्षद्वय उपेन्द्र यादव र डा. बाबुराम भट्टराईलाई सोही हैसियतमा राख्नुपर्ने प्रस्ताव गरेका छन् ।

तर राजपाको तर्फबाट वार्तामा खटिएका महतोले भने राजपामा ६ जना अध्यक्ष मण्डल भएकाले कम्तीमा चार जनालाई पार्टी नेतृत्व तहमा राख्नु पर्ने प्रस्ताव गरेका छन् । राजपा अध्यक्ष मण्डलका ६ सदस्यमध्ये २ जना नेता महतो र महन्थ ठाकुर एकीकरणको पक्षमा छन् ।

भाड्लान त यादव र झाले ?

राजपाका अध्यक्ष मण्डलका संयोजक राजकिशोर यादव र अर्का सदस्य अनिल झा भने तत्काल एकीकरण गर्न नहुने पक्षमा उभिएका छन् । तर, अध्यक्षमण्डलका सदस्यहरु महेन्द्र राय यादव र शरतसिंह भण्डारी भने दुवै पार्टी एकीकरण गर्दा आफूहरुको हैसियत पनि सोही अनुसार हुनुपर्ने अडानमा छन् ।

समाजवादी पार्टीले भने आफ्नो पार्टीबाट वढीमा तीन जनालाई मात्र अध्यक्ष वा सो सरहको हैसियत दिन सकिने भन्दै राजपाबाट पनि तीन जनामा सहमति जुटाउन प्रस्ताव गरिएको छ ।

राजपालाई शरतसिंह मण्डारी र महेन्द्र राय यादवमध्ये कसलाई पार्टी नेतृत्वको हैसियतमा पुर्याउने र कसलाई वरिष्ठ नेता वा वरिष्ठ उपाध्यक्षको हैसियत दिने भन्नेमा बिबाद छ ।

राजापाले आफ्नो तर्फबाट महन्थ ठाकुर र राजेन्द्र महतोलाई शीर्ष तहमा, महेन्द्र राय यादव र शरतसिंह भण्डारीलाई वरिष्ठ नेताको हैसियतमा तथा अनिल झा र राजकिशोरलाई कुनै प्रभावशाली पद दिनु पर्ने प्रस्ताव गरेका छन्

राजपा स्रोतका अनुसार राय र भण्डारी दुवै वरिष्ठ नेता वा वरिष्ठ उपाध्यक्षमा बस्न तयार भए पनि पार्टी एकीकरण गर्दा आफ्नो पुरानो पार्टीबाट कति जनालाई समावेश गर्न सकिन्छ भन्ने वार्गेनिङमा लागेका छन् ।

समाजवादी पार्टीले अध्यक्ष वा सो सरहको पदमा बढी चार जनाभन्दा बढी भए निर्णय प्रक्रियामा समस्या र जटिलता आउने भन्दै शीर्ष पदका आकांक्षीहरुलाई मर्यादाक्रममा अध्यक्षभन्दा पछि राख्न सकिने प्रस्ताव गरेका छन् ।

गत २३ जेठमा उपेन्द्र यादव नेतृत्वको संघीय समाजवादी फोरम र डा. बाबुराम भट्टराई नेतृत्वको नयाँ शक्ति पार्टीबीच एकता भएपछि राजपासँग तत्कालीन समाजवादी फोरमले गरेको वार्ताले गति लिएको थिएन ।

राजपामा ६ जना नेता भएका कारण एकीकरणमा ढिलाई भएपछि नयाँ शक्तिसँगको एकता चाँडो भएको नेता राजेन्द्र श्रेष्ठले यस अघि नै बताईसकेका छन् । दुई पार्टी मिलेर गठन हुने पार्टी सामुहिक नेतृत्वमा चलाउने विषयमा दुवै दल सहमत छन् ।

राजापाले आफ्नो तर्फबाट महन्थ ठाकुर र राजेन्द्र महतोलाई शीर्ष तहमा, महेन्द्र राय यादव र शरत्सिंह भण्डारीलाई वरिष्ठ नेताको हैसियतमा तथा अनिल झा र राजकिशोरलाई कुनै प्रभावशाली पद दिनु पर्ने प्रस्ताव गरेका छन् ।

समाजवादीका अध्यक्ष उपेन्द्र यादवले राजपा अध्यक्ष मण्डलको हाल संयोजक रहेका राजकिशोर यादव र अनिल झा भन्दा आफ्नो पार्टीमा वरिष्ठ नेता धेरै भएकोले दुवैलाई वरिष्ठ नेता कुनै हालतमा नमान्ने बताएपछि एकता प्रक्रिया सकसमा परेको हो ।

मर्यदाक्रममा अर्को लफडा

समाजवादीले आफ्नो तर्फबाट भट्टराई र यादव, वरिष्ठ नेतामा अशोक राई र राजेन्द्र श्रेष्ठको मर्यादाक्रम तोके पनि त्यसपछिको नेतृत्वमा हिसिला यमी, नवराज सुवेदी, परशुराम खापुङ, र हर्कराज राईमध्ये कसलाई मान्ने भन्ने विषयमा निर्णय गरिसकेको छैन ।

दुई पार्टीको एकीकरणपछि आफूहरुको हैसियत कमजोर हुने भन्दै राजपा अध्यक्ष मण्डलका संयोजक राजकिशोर यादव र अनिल झाले समाजबादी पार्टीसँग समानताका आधारमा नीति तथा कार्यक्रमको आधारमा एकता हुन सक्ने भन्दै आफूहरुको हैसियत स्पस्ट हुनुपर्ने बताउँदै आएका छन् ।

यादव र झाले पार्टी एकीकरण गर्ने भए समाजवादी पार्टीले सरकार छाड्नु नपर्ने भन्दै मन्त्रिपरिषद्मा आफूहरुले अवसर पाउनु पर्ने माग गर्दै आएका छन् । पार्टी एकीकरण गर्दा आफूहरुको हैसियत अध्यक्ष वा सो सरह हुने नदेखेपछि झा भने एकीकरण नैं गर्न नहुने पक्षमा छन् ।

यता ठाकुर र महतोले भने अनिल झाले २०७४ सालमा राजपा गठन गर्दा तत्कालीन नेपाल सद्भावना पार्टीको हैसियतले समावेश हुन गरेको आग्रहलाई अस्वीकार गरेपछि झा घोषणा सभाको अन्तिममा मात्र आएका थिए ।

समाजवादी पार्टीसँगको एकीकरणमा सहभागी नहुने भन्दै घुक्र्याएका झा एकीकरण भए पुन सहभागी हुने राजपाका एक नेताले बताए । समाजवादीले भदौ महिना भित्रै एकताको प्रक्रिया टुंग्याउन लबिइङ गरिरहेको छ ।

राजपा अध्यक्ष मण्डलको संयोजकमा राजकिशोर अझै ५ असोजसम्म रहने भएकाले अहिले नै निर्णय गर्न समस्या भएको छ । एकीकरणको लागि अनिच्छा देखाउने राजकिशोर यादव परिवर्तन भएर महन्थ ठाकुर ५ असोजदेखि संयोजकमा आएपछि एकीकरणलाई टुंग्याउने पक्षमा वार्ता टोली संयोजक महतो देखिएका छन् ।

अधिवेशन छल्ने अस्त्र !

दुई बर्ष पाँच महिनाअघि मधेश केन्द्रीत ६ दल एकीकरण भइ गठन भएको राजपामा ५ दलका अध्यक्षहरु नै हाल आलोपालो अध्यक्ष मण्डलको संयोजक हुँदै आएका छन् । एक बर्षभित्र महाधिवेशन गर्ने भनेको राजपाले डेढ बर्ष समय गुजारे पनि महाधिवेशनको सुरसार गरेको छैन ।

अन्तिम पटक भन्दै राजपा अध्यक्ष मण्डलले कात्तिकको अन्तिम साता एकीककृत पार्टीको पहिलो महाधिवेशन गर्ने भनेर घोषणा गरेको छ । तर गत वर्ष मंसिरदेखि स्थानीय तहमा सदस्यता वितरण गरी त्यसको विवरण र शुल्क सहित केन्द्रमा बुझाउन आग्रह गरिए पनि कार्यान्वयन भएको छैन ।

राजपामा कतिजनाले सदस्यता लिए भन्ने बारेमा पार्टी केन्द्रीय कार्यालयलाई केही जानकारी छैन । महाधिवेशन गर्न सकस देखिएपछि मधेश केन्द्रीत दलहरु सवैले पार्टी एकीकरणलाई नै हतियार बनाउने गर्छन ।

महाधिवेशन टार्न एकता

गत बैशाख २५ देखि ३० गतेसम्म महाधिवेश गर्ने भनेको समाजवादी फोरमले नयाँशक्तिसँग पार्टी एकीकरण गरेको थियो । उसले महाधिवेशनलाई टार्न यसअघि असोक राई नेतृत्वको संघीय समाजवादी नेपालसँग एकीकरण गरेको थियो ।

राजपासँग आवद्ध ६ दलमध्ये महन्थ ठाकुर नेतृत्वको तराई मधेश लोकतान्त्रिक पार्टीले मात्र महाधिवेशन गरेको थियो । साढे दुई बर्षसम्म पार्टीको महाधिवशेन गर्न नसकेको राजपाले महाधिवेशन टार्नकै लागि पार्टीसँग एकताको नाटक रच्ने गरेको आरोप खेपिरहेको छ । राजपामा १८ सय सदस्यीय केन्द्रीय समिति छ भने समाजवादी पार्टीमा ६ सय सदस्यीय छ ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, भदौ ६, २०७६ २२:२०