एमालेले अघि सारेको उम्मेदवारलाई राष्ट्रपति हुनबाट किन रोक्न चाहन्छ कांग्रेस ?

एमालेले अघि सारेको उम्मेदवारलाई राष्ट्रपति हुनबाट किन रोक्न चाहन्छ कांग्रेस ?

A+ A A-

नेपाली कांग्रेसका महामन्त्री गगन थापाले बुधबार एमालेले प्रस्ताव गरेको राष्ट्रपति उम्मेदवारलाई हराउन आफूहरूले सक्दो प्रयास गर्ने बताए । ‘लुकाउने कुरा छैन, हामी नेकपा एमालेले प्रस्ताव गरेको राष्ट्रपति उम्मेदवारलाई हराउँछौँ । हराएरै छाड्छौँ । हामीले भनेको उम्मेदवार जिताउने कोसिस गर्छौं । मत माग्छौँ,’ थापाले भने ।

कांग्रेसको नजरमा एमाले अराजक छ । एमालेका उम्मेदवार राष्ट्रपतिमा निर्वाचित भए संविधानमाथि संकट आइलाग्छ भन्ने कांग्रेसको विश्लेषण छ । त्यसलाई रोक्न एमालेको सिफारिसबाहेकका राष्ट्रपतिका उम्मेदवार शीतल निवास पुर्‍याउने कांग्रेसको रणनीति छ । राष्ट्रपति को हुने भन्दा पनि संविधान दुर्घटनातर्फ जान्छ कि भन्ने डर कांग्रेसभित्र रहेको थापाले बताए । ‘हिजोको राष्ट्रपतिहरूको भूमिकाका कारण डर पसेको छ,’ उनले भने, ‘त्यो डरबाट हामी मुक्त हुन चाहन्छौँ ।’

केपी शर्मा ओली प्रधानमन्त्री हुँदा भएका गल्तीको अपजस त्यसपछि बनेको शेरबहादुर देउवा नेतृत्वको सरकारले लिनुपरिरहेको कांग्रेस प्रवक्ता डा. प्रकाशशरण महतले त्यतिबेलै बताउने गरेका थिए । ‘ओलीजीको पालामा भएको भ्रष्टाचार र बेथितिको अपजस यो सरकारले ब्यहोर्नुपरेको छ,’ त्यसबेला महतले भन्ने गर्थे ।

महत राष्ट्रपतिको कदमको अहिले पनि आलोचना गर्छन् । ‘राष्ट्रपति संविधानको रक्षक हो । उहाँले त्यसो गर्न सक्नुभएन,’ महतले भने, ‘संविधानको रक्षाका निम्ति राष्ट्रपतिमा कांग्रेसले उम्मेदवारी दिन्छ ।’

ओलीले दुईपटकसम्म संसद् विघटनको सिफारिस गर्दा राष्ट्रपतिले क्षणभरमा प्रमाणीकरण गरेको, दुवै सदनबाट दुईपटक पारित भएको नागरिकता विधेयक प्रमाणीकरण नगरेको भन्दै कांग्रेस राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीसँग असन्तुष्ट छ ।

थापा पनि एमालेले आफ्नो कार्यकर्तालाई राष्ट्रपति बनाए ‘सम्माननीय कठपुतली राष्ट्रपति’ भने हुने बताउँछन् । ‘त्यसले बिस्तारै समानान्तर शक्तिको अभ्यास गर्छ । बालुवाटार र शीतल निवासले कार्यकारी अधिकार प्रयोग गर्दा संविधान दुर्घटनातिर जान्छ । त्यो डरका कारण हामीले एमालेले प्रस्ताव गरेको उम्मेदवार हराउँछौँ,’ बुधबार थापाले भने ।

कांगेसका अर्का महामन्त्री विश्वप्रकाश शर्मा पनि आफ्नो पार्टीको उम्मेदवार शीतल निवास जाने बताउँछन् । उनले संघीय संसद् परिसरमा मात्र होइन, गृह जिल्ला र अन्य जिल्ला पुग्दासमेत सो कुरा दोहोर्‍याउने गरेका छन् । ‘राष्ट्रपति नेपाली कांग्रेसले प्रस्ताव गरेबमोजिमको व्यक्ति बन्नुहुनेछ,' शर्माले भन्ने गरेका छन् ।

तर, आफूले अघि सारेको व्यक्तिलाई राष्ट्रपतिमा निर्वाचित गर्न कांग्रेसले माओवादीको साथ लिन जरुरी छ । जबकि कांग्रेसकै कारण माओवादी केन्द्र उसको साथ छाडेर एमालेसँग गठबन्धन गर्न पुगेको छ ।

माओवादीले पनि राष्ट्रपतिमा राष्ट्रिय सहमति जुटाउने भनेर आफूलाई मझधारमा राखेको छ । जसका कारण राष्ट्रपति निर्वाचनको सम्भावित परिदृश्यबारे अझै अन्योल कायम छ । ‘राष्ट्रपति चुनावमा कसलाई भोट हाल्ने तय भइसकेको छैन । अघिल्लो दिन पार्टीले जसलाई भन्छ, अध्यक्ष कमरेडले जसरी सहमति गर्नुहुन्छ, हामी सोहीअनुसार अघि बढ्छौँ,' माओवादी केन्द्रका एक सांसदले शिलापत्रसँग भने ।

निर्वाचन आयोगले २५ फागुनमा राष्ट्रपतिको निर्वाचन मिति तोकेको छ । माओवादीले प्रस्ट मत दिए कांग्रेसलाई आफ्नो राष्ट्रपति बनाउन सहज हुनेछ । त्यसमा सरकारमा रहेर पनि असन्तुष्ट रहेका जसपा र नागरिक उन्मुक्ति पार्टीको मत तान्न सकेमा कांग्रेसलाई थप सहज हुने देखिन्छ ।

मुख्यमन्त्री राजेन्द्र रावललाई विश्वासको मत नदिने नाउपाको निर्णयका कारण सुदूरपश्चिम सरकार संकटमा परेको छ । सुदूरपश्चिमका मुख्यमन्त्रीले बुधबार विश्वासको मत लिने कार्यक्रम थियो । तर, नाउपाको निर्णयका कारण विश्वासको मत लिने दिन एक दिन पछि सारिएको छ । रावललाई विश्वासको मत दिन नाउपाले टीकापुर घटनाका दोषी रेशम चौधरीको रिहाइलाई मुख्य सर्त बनाएको छ । यसले पनि कांग्रेसलाई नाउपाको आस लागेको छ ।

मतभारका आधारमा राष्ट्रपति निर्वाचनका लागि अहिले कांग्रेससँग १६ हजार २ सय २१ मत छ । कांग्रेसले एकीकृत समाजवादीको २ हजार ५ सय ७४, लोसपा ९ सय ७१ को समर्थन पाउनेमा ढुक्क छ । त्यसमा ७ हजार ७ सय ४५ मत भएको माओवादीको मत आफूतिर तान्न सके २ हजार १ सय ४५ मत भएको जसपा, १ हजार २ सय ४२ मत भएको जनमत, ८ सय ९२ मत भएको नाउपाको साथ पाउनेमा कांग्रेस आशावादी छ । त्यसो भएको खण्डमा कांग्रेसको उम्मेदवार राष्ट्रपतिमा निर्वाचित हुँदै शीतल निवास प्रवेश गर्नेछन् ।

तर, कांग्रेसले सत्ताको कमान नदिएकै कारण एमालेसँग गठबन्धन गर्न पुगेको माओवादीको मत आफूतिर तान्न कांग्रेसलाई भने सहज छैन । यद्यपि, राष्ट्रपतिमा राष्ट्रिय सहमति गर्ने भन्दै माओवादीले आफूलाई मझधारमा उभ्याएबाट कांग्रेसले आसा भने मारिसकेको छैन ।

राष्ट्रपति निर्वाचनमा कांग्रेससँग सहकार्य गर्न प्रधानमन्त्रीसमेत रहेका माओवादी अध्यक्ष प्रचण्ड तयार छन् त ? भन्ने प्रश्नमा कांग्रेस महामन्त्री शर्मा भन्छन्, ‘अहिलेलाई यति मात्र कुरा गरौँ, यसमा धेरै टिप्पणी गर्नु उचित हुँदैन । समय आएपछि कुरा हुन्छ ।’

राजनीतिक विश्लेषकहरू पनि एमालेले अघि सारेको मान्छे राष्ट्रपति नबनोस् भनेर कांग्रेसले चाहनु अस्वाभाविक नरहेको टिप्पणी गर्छन् । ‘एमालेको राष्ट्रपति हुँदा संविधानको पटक–पटक उल्लंघन भयो । राष्ट्रपतिले सदर गरेको कामलाई सर्वोच्चले गलत हो भनेको छ । त्यसैले एमालेका कार्यकर्ता राष्ट्रपति बन्न हुँदैन भन्ने कांग्रेसको दाबी स्वाभाविक हो,’ राजनीतिक विश्लेषक गेजाशर्मा वाग्लेले शिलापत्रसँग भने ।

प्रकाशित मिति: बुधबार, माघ २५, २०७९ २०:२९