निर्मला कुर्मीबारे सीआईबीकाे अनुसन्धानले निकालेकाे निष्कर्षमा के छ ?

A+ A A-

बाँकेकी निर्मला कुर्मी बेपत्ता प्रकरणबारे न्याय माग गर्दै पीडित परिवार र रुबी खानसहितका महिला अधिकारकर्मीले करिब एक महिनादेखि दिनहुँ काठमाडाैंस्थित माइतीघर मण्डलामा विरोध प्रदर्शन गरिरहेका छन् । निर्मला प्रकरणबारे प्रहरीले अझैसम्म सन्तोषजनक अनुसन्धान नगरेको भन्दै आफूहरू विरोध प्रदर्शनमा उत्रिएको उनीहरूको दाबी छ ।

त्यसो त रुबी खानसहितका महिला अधिकारकर्मीका तर्फबाट प्रदर्शन भएको यो तेस्रोपटक हो । गत कात्तिकमा रुबीसहित महिला अधिकारकर्मीहरू निर्मला बेपत्ता प्रकरणको अनुसन्धान माग गर्दै नेपालगञ्जबाट २० दिन पैदल हिँडेर काठमाडौं नै पुगेका थिए ।

त्यो बेला निर्मला कुर्मीको हत्या अनुसन्धान प्रहरीको केन्द्रीय अनुसन्धान ब्युरो (सीआईबी) ले गर्ने गृह मन्त्रालयले प्रतिबद्धता गरेपछि उनीहरूले विरोध प्रदर्शन रोकेका थिए । तर, अहिलेसम्म सीआईबीले अनुसन्धान नगरेको भन्दै रुबी खानसहितका अधिकारकर्मी फेरि आन्दोलित बनेका हुन् ।

गत फागुनमा सीआईबीले कुर्मीको अनुसन्धान गर्न प्रहरी उपरीक्षक (एसपी) कमल थापाको नेतृत्वमा समिति गठन गरेको थियो । उक्त टोलीले दुईपटक गरेर करिब एक महिना स्थलगत अनुसन्धानसमेत गरेको थियो ।

रुबी खानसहितको अधिकारकर्मीले बादशाह कुर्मीसहित कृष्णमुरारी सिंह, कुवर बबन सिंह, उर्मिला धोबी, अम्मरलाल कुर्मी, धीरेन्द्र सिंह, रमेश थापा र पार्वती विष्टलाई तत्काल पक्राउ गरी गहिरो अनुसन्धान गर्नुपर्ने माग राख्दै आएका छन् ।

के छ सीआईबीको अनुसन्धानको निष्कर्ष ?

सीआईबीको अनुसन्धानले निर्मला कुर्मी बेपत्ता प्रकरणमा रुबी खानसहितका अधिकारकर्मीले माग गरेजस्तो बादशाह कुर्मीसहितका आरोपितलाई तत्काल पक्राउ गरेर अनुसन्धान गर्न नसकिने निष्कर्ष निकालेको छ ।

यसका लागि सीआईबीले पुराना मिसिल एवम् अन्य प्रमाणहरूकाे वैज्ञानिक परीक्षणसमेत गरेकाे छ । सीआईबीकाे अनुसन्धान टोलीले पछिल्लो समय निर्मला कुर्मीसँग जोडिएका ४२ जनासँग सोधपुछ गरेको छ ।

उनीहरूको बयान तथा निर्मला कुर्मी र भारतकाे बहराईच थाना नानापारा ग्राम पञ्चायत जगन्नाथपुर पुरेवेचेइ बस्ने सत्यनाराण कुर्मीका छोरा अर्जुन कुर्मीबीच ५ कात्तिक २०६९ मा विवाह भएको कागजातसमेत फेला पारेकाे छ ।

उक्त कागजातकाे पुष्टिका लागि सीआईबीले थप परस्पर कानुनी सहायता (एमएलए) मार्फत भारत सरकारसँग निर्मलाकाे बिहे दर्ता र मृत्यु दर्ताकाे सक्कली कागजात नै मागेकाे छ । तर, उक्त पत्रकाे जवाफ भने आएकाे छैन ।

निर्मलाले अर्जुनसँग विवाह गरेपछि प्राप्त गरेको आधार कार्ड, विवाह दर्ता, बिहेका फोटाहरू अर्जुनकाे घरमा सीआईबीले फेला पारेकाे छ । निर्मलाको ३ कात्तिक २०७८ मा भारतमा मृत्यु भएको समेत कागजातमा देखिएको छ ।

सीआईबीको अनुसन्धानबाट पनि निर्मला कुर्मीको मृत्यु हुनुभन्दा करिब ७ वर्षपहिला नै १० भदौ २०६९ मा निर्मला कुर्मीको नाममा रहेको जग्गा पार्वती विष्टलगायतको नाममा रीतपूर्वक अदालती प्रक्रियाबाट नामसारी भएको पुष्टि भएको छ ।

जग्गा नामसारीबारे सीआईबीले पार्वती विष्टसँग राजीनामा लिखित गर्दाको औंठा छापा, त्यस्तै ३० वैशाख २०६४ मा टंकप्रसाद अधिकारीसँग १० लाख तमसुक बनाउँदाको औँठा छाप र ९ मंसिर २०६६ मा जुवेदा इद्रिसीलाई गरिएको ३ लाखको तमसुकमा भएको औँठा छापलाई विधिविज्ञान प्रयोगशालाबाट परीक्षण गरेको थियो ।

उक्त परीक्षणबाट तीनवटै तमसुकको औँठाछाप निर्मला कुर्मीकै भएको पुष्टि भएको हो । आफूहरूले निर्मला कुर्मीलाई दिएको १० लाख र ३ लाख रुपैयाँका आधारमा टंक अधिकारी र जुवेदा इद्रिसीले तमसुकका आधारमा कुर्मीविरुद्ध १० भदौ २०६९ मा लेनदेनको मुद्दा दायर गरेका थिए ।

सोही मुद्दाका आधारमा कुर्मीको जग्गा अदलीबदली भएको थियो । सीआईबीको अनुसन्धानले निर्मलाको जग्गा कानुनी प्रक्रियाबाट नै नामसारी भएको देखिएकाले २५ माघ २०७५ मा जाहेरी परेजस्तो अपहरण पछि बेपत्ता पार्नुपर्ने कारण नदेखिने सीआईबीको दाबी छ ।

तर, अधिकारकर्मीहरू भने निर्मलाको जग्गा हडप्न अपहरणपछि हत्या गरेको भन्दै निरन्तर आन्दोलनमा छन् ।

सीआईबीका प्रवक्ता एव‌ अनुसन्धानमा खटिएका एसपी कमल थापाले निर्मला कुर्मीकाे अनुसन्धानमा सीआईबीले पुराना मिसिलकाे वैज्ञानिक परीक्षण गरेकाे बताए ।

‘हामीले धेरै कोणबाट निर्मला कुर्मी बेपत्ता र मृत्युबारे अनुसन्धान गरेका छौँ । पुराना मिसिलहरू एकएक गरी अध्ययन मात्रै होइन, वैज्ञानिक परीक्षणसमेत गरेका छौँ । अहिलेसम्मको अनुसन्धानले कुर्मीको न्यायका लागि विरोध प्रदर्शन गर्ने अधिकारकर्मीले आरोप लगाएजस्तो अपहरण तथा हत्याजस्तो अपराध स्थापित हुने प्रमाण भेटिएका छैनन् । हामी कुर्मीको अनुसन्धानमा गम्भीर भएर नै लागेका छौँ,’ एसपी थापाले भने ।

एमएलएमार्फत भारत सरकारसँग माग भएका कागजात प्राप्त भए थप कुरा खुल्ने उनको भनाइ छ । त्यस्तै, सीआईबीले किर्ते र सम्पत्ति शुद्धीकरणकाे पाटाेबाट समेत अनुसन्धान जारी राखेकाे छ ।

यस्तो थियाे घटना

नेपालगञ्ज नगरपालिकासँग जोडिएको साविक परस्पुर गाविसकी हुन्, निर्मला कुर्मी । निर्मलाका पति महालु कुर्मी २०६२ सालमा बिते । दुई छोरासहित निर्मला परस्पुरमै बस्दै आएकी थिइन् ।

चार वर्षपछि २०६६ सालमा रहस्यमय ढंगले १५ दिनको अन्तरमा उनका १४ वर्षका छोरा राम सागर र १८ वर्षका सुरेशको पनि मृत्यु भयो ।

पहिले कुनै समस्या नभएका उनीहरू एकाएक बिरामी परेर बितेपछि निर्मला एक्लै भइन् । त्यही बेलादेखि निर्मलाको सम्पत्ति हडप्न षड्यन्त्र भएको दाबी स्थानीयको छ । पीडितको आरोपलाई बल पुग्ने गरेर श्रीमान् र दुवै छोरा गुमाएपछि उनीहरूको नाममा रहेको ५ बिघा जग्गाको लालपुर्जा, नागरिकता र नाता कायमसम्बन्धी कागजपत्र कांग्रेसका नेता हाल लुम्बिनी प्रदेश सांसद रहेका बादशाह कुर्मीले नै नियन्त्रणमा राखेका थिए ।

विवाद र प्रशासनसम्म उजुरी परेपछि बादशाहले कागजपत्र फिर्ता गरेका थिए । त्यतिबेलासमेत अधिकारकर्मी रुबी खानलगायत अधिकारकर्मीले सो घटनाको विरोध गर्दै प्रदर्शन गरेका थिए । खान पनि परस्पुरकै हुन् ।

त्यसको तीन वर्षपछि २०६९ सालमा निर्मलाको जग्गा नामसारी भएको देखिन्छ । जग्गा नामसारी भएको ६ वर्षपछि २५ माघ २०७५ देखि निर्मला कुर्मी एकाएक सम्पर्कविहीन भइन् । उनले भारतमा बिहे गरेको चर्चा चल्यो । तर, त्यसको २ वर्षपछि भारतमै मृत्यु भएको खबर गाउँमा फैलियो ।

उक्त हल्लापछि भने निर्मलाको अपहरण तथा शरीर बन्धक बनाएर हत्या गरेको आरोपमा महिला अधिकार मञ्चले गत वर्ष मंसिर १६ मा पूर्वसांसद कुर्मीसहित आठ जनाविरुद्ध जिल्ला प्रहरी कार्यालयमा जाहेरी दर्ता गराएको थियो ।

सोही जाहेरीमा अनुसन्धान नभएको भन्दै अधिकारकर्मी र स्थानीय महिलाले आन्दोलन थालेका थिए । पक्राउ गरेर अनुसन्धान गर्नुको सट्टा प्रहरीले आराेपितलाई उन्मुक्ति दिएकाले आन्दोलन गर्नुपरेको अधिकारकर्मी रुवी खानले बताउँदै आएकी छन् ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, माघ १९, २०७९ १४:४०