राष्ट्रपतिका लागि माओवादीको साथले मात्र पुग्दैन कांग्रेसलाई

A+ A A-

दुईपटकसम्म सरेको नेपाली कांग्रेसको केन्द्रीय कार्यसमितिको बैठक अनिश्चितकाल लागि बिहीबार स्थगित भयो । राष्ट्रपतिको चुनावमा सबै ध्यान केन्द्रित गरेको कांग्रेसले चुनावी समीक्षाको बैठक गर्दा पार्टीमा विवाद देखिन सक्ने भन्दै बैठक नै नगर्ने नीति अघि सार्‍याे ।

राष्ट्रपति चुनावका लागि माहौल बनाउन केन्द्रित कांग्रेसको इतर समूहले समेत भेला स्थगन गरेको छ । राष्ट्रपति पदमा उम्मेदवार उठाएर संसद्‌मा रहेका दलहरूसँग छलफल गर्ने संस्थागत निर्णय कांग्रेसको छ ।

राष्ट्रपति चुनावमा संघ (राष्ट्रियसभा र प्रतिनिधिसभा) र प्रदेशका सांसद मतदाता हुन्छन् । संघका एक सांसदको ७९ र प्रदेशका एक सांसदको ४८ मतभार हुन्छ । संघ र प्रदेशका सांसदको जमा मतभार ५२ हजार ७ सय ७ हुन्छ । २६ हजार ३ सय ५४ मत ल्याउने उम्मेदवार विजयी हुनेछ ।

संसद्को ठूलाे दल कांग्रेससँग १६ हजार २ सय २१ मतभार हुँदा दोस्रो दल एमालेसँग १५ हजार २ सय ३३ मतभार छ । यी दुवै दलको एकल बहुमत पुग्दैन । त्यसमा माओवादीको ७ हजार ७ सय ४५ मतसहित अन्य मत जोड्नुपर्ने हुन्छ ।

राप्रपाकाे २ हजार ४ सय ५०, जसपाकाे २ हजार १ सय ४५, रास्वपाकाे १ हजार ५ सय ८०, मनोनीतकाे २ सय ३७, नेमकिपाकाे २ सय २३ र स्वतन्त्रकाे १ सय ९४ मतभार छ ।

राष्ट्रपतिमा ‘सहमतिको प्रयास गर्दैछु’ भन्ने प्रधानमन्त्री तथा माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डको भनाइले कांग्रेस माओवादीले सहयोग गर्छ भन्नेमा आशावादी छ । ‘सत्तारुढ माओवादीसहित संसद्‌मा रहेका अन्य दलहरूसँग छलफल गर्छौं’, कांग्रेस प्रवक्ता डा प्रकाशशरण महतले शिलापत्रसँग भने ।

माओवादीको साथ

माओवादीले प्रस्ट मत दिएमा कांग्रेसलाई आफ्नो राष्ट्रपति बनाउन सहज हुनेछ । त्यसमा सरकारमा रहेर पनि असन्तुष्ट रहेका जसपा र नागरिक उन्मुक्ति पार्टीको मत तान्न सकेमा कांग्रेसलाई सहज हुनेछ ।

कांग्रेसको १६ हजार २ सय २१, माओवादीकाे ७ हजार ७ सय ४५, जसपाकाे २ हजार १ सय ४५, नेकपा एकीकृत समाजवादीकाे २ हजार ५ सय ७४, जनमत पार्टीकाे १ हजार २ सय ४२, लोसपाकाे ९ सय ७१, नागरिक उन्मुक्तिकाे ८ सय ९२, जनमोर्चाकाे २ सय ६ मतभार जाेड्दा ३१ हजार ९९६ मतभार हुन आउँछ । यसमा स्वतन्त्र सांसदको मत जोड्ने हो भने अझै बढी हुन आउँछ ।

माओवादीबाट भोट क्रस

राष्ट्रपति जिताउन कांग्रेसले ७ हजार ७ सय ४५ मत भएको माओवादीबाट जम्मा १ हजार ४ सय ५३ मत प्राप्त गरे पुग्छ । किनकि कांग्रेस १६ हजार २ सय २१, एस २ हजार ५ सय ७४, जसपा २ हजार १ सय ४५, जनमत १ हजार २ सय ४२, लोसपा ९ सय ७१, नागरिक उन्मुक्ति ८ सय ९२ गरी २४ हजार २५१ हुन्छ ।

यसमा बहुमतका लागि कांग्रेसलाई २ हजार १०३ मत पुग्दैन । राष्ट्रपतिको चुनाव गोप्य हुने भएकाले माओवादीबाट भोट क्रस गराउन सकिन्छ भन्ने कांग्रेसलाई आस छ । माओवादीले २ हजार १०३ मत क्रस गरेको खण्डमा कांग्रेसलाई सहज हुनेछ । स्वतन्त्र सांसदको मत तान्न सकेमा माओवादीबाट कम मत तान्न सके पनि कांग्रेसलाई राष्ट्रपति बन्न पर्याप्त हुनेछ ।

पुस १० गते एमाले अध्यक्ष केपीशर्मा ओलीको कप्तानीमा भएको सत्ता गठबन्धनमा १६९ सांसद थिए । सत्ता गठबन्धनमा कांग्रेसले खेल्न सकेन र सरकामा रहेको नैतिकता सम्बन्धित मतदाताले देखाएमा कांग्रेसबाट राष्ट्रपति बन्न सम्भव छैन ।

एमाले १५ हजार २ सय ३३, माओवादी ७ हजार ७ सय ४५, जसपा २ हजार १ सय ४५, जनमत १ हजार २ सय ४२, नागरिक उन्मुक्ति ८ सय ९२ गरी २७ हजार १८७ मतभार हुनेछ । यसमा स्वतन्त्र सांसदहरूको मत जोड्दा सत्ता गठबन्धनको मत बढ्नेछ ।

माओवादी आफूतिर आउनेमा कांग्रेसका केही नेता ढुक्क देखिन्छन् । ‘सत्ता गठबन्धनम माओवादी र एमालेबाहेक अन्य दलसँग खटपट हुने थालेको सूचना छ । ओली र प्रचण्डबीच सम्बन्ध कसरी विकसित हुन्छ भन्नेमा कांग्रेस नेतृत्वको चासो छ,’ कांग्रेसका एक नेताले शिलापत्रसँग भने ।

१० माघमा राष्ट्रियसभामा बोल्दै प्रधानमन्त्री प्रचण्डले मन्त्रिपरिषद्‌मा रहेका मन्त्रीले संघीयताविरुद्ध बोलेको गुनासो आएकाले आफूले स्पष्टीकरण सोध्ने बताएका थिए । ‘मन्त्रीमण्डलभन्दा बाहिर गएर आफ्नो कुरा राख्ने अधिकार सबै राजनीतिक दल र माननीय सदस्यलाई पनि हुन्छ । मन्त्रीमण्डलभित्र बसेर संघीयताको बिरोध गर्ने अधिकार छैन, नैतिक रूपले र कानुनी रूपले पनि हुन्न । यो स्पष्टीकरणको विषय पनि हुन्छ भन्ने कुरा स्पष्ट गर्न चाहुन्छु,’ प्रधानमन्त्री प्रचण्डले भनेका थिए ।

प्रचण्डले त्यो अभिव्यक्ति पार्टीसँगको सल्लाहमा दिएका थिए । सरकारकाे निर्णय प्रक्रियामा एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओली र संयन्त्र हाबी भएको निष्कर्षमा पेरिस डाँडा पुगेको छ । ‘निर्णय प्रक्रियामा ओली र संयन्त्र हाबी हुन थाल्यो । पार्टीसँग सरकारको छलफल नै हुन सक्ने वातावरण छैन । सरकार र पार्टीबीच दूरी बढ्यो,’ माओवादी नेताले शिलापत्रसँग भने, ‘राष्ट्रियसभामा प्रधानमन्त्रीको अभिव्यक्ति सल्लाह गरेर आएको हो । राप्रपा सरकारबाट बाहिरिए पनि कांग्रेसँग तालमेल गर्छौं भन्ने हो ।’

प्रचण्डले वर्तमान गठबन्धनबाट पाएको भन्दा बढी नपाई कांग्रेससँग फर्कन नसक्ने कांग्रेस नेताहरू बताउँछन् । ‘प्रचण्ड जी साँघु तरेर पारि गैसक्नुभयो । अहिले पाएको भन्दा बढी नपाई उहाँ फर्कनुहुन्न होला । पदका लागि उहाँले बाबुराम, वैद्य, विप्लव छोड्नुभयो । पार्टी नै विलय गराउन तयार हुनुभयो । त्यो कुरा हामीले अहिले पनि बुझेका छौँ,’ कांग्रेस सांसद रामहरि खतिवडाले शिलापत्रसँग भने ।

कांग्रेसले पनि सरकारमा सहभागी नभएका जसपा र नागरिक उन्मुक्ति तथा जनमतलाई आफ्नो पक्षमा तान्ने कसरत गरिरहेको छ । कांग्रेस उपसभापति पूर्णबहादुर खड्का र संसदीय दलका प्रमुख सचेतक रमेश लेखकले प्रधानमन्त्री दाहालसँग संवाद गरिरहेका छन् । उनीहरूको छलफल सकरात्मक रहेको बुझ्न सकिन्छ ।

माओवादीले राष्ट्रपति चयनका विषयमा राष्ट्रिय सहमति खोज्ने विषयमा अडान लिएको छ । बिहीबार स्थायी कमिटीको बैठकपछि पार्टी सचिव देवेन्द्र पौडेलले भने, ‘सबैमा सहमति जुटाएर संविधानले व्यवस्था गरेअनुरुप साझा व्यक्तित्वलाई अघि सार्न सक्यौँ भने सम्भावित भोलि हुने दुर्घटना रोक्न, संविधानको रक्षा, मिश्रित बनावटको संसद्लाई पाँच वर्षसम्म सकुशल लैजान राष्ट्रिय सहमतिको आधारमा अघि बढौँ भन्ने हो ।’

प्रकाशित मिति: बिहीबार, माघ १२, २०७९ २०:४५