‘कुमार नगरकोटीलाई प्रेम गर्न गाह्रो छ’

A+ A A-

यो संवाद तपाईंको जिन्दगी जस्तै छ । गाञ्जागोल । मोमिलाको भाषामा भन्ने हो भने ‘बक्ररेखा’ जस्तै ।

नगरको कुनै एउटा फुडल्याण्ड । चर्को हल्लाले डेरा जमाएको छ । मोमिला शान्त भएर ‘भेज फ्राई राईस’को पर्खाइमा छिन् ।

एकैछिन अनौपचारिक कुरा भयो । अनि कुरोको पाेयो फोएँ ।

तपाईंको नामसँगै कुमार नगरकोटीको किताब ‘मोक्षान्त काठमान्डु फिभर’को चित्र आउँछ । जसको लेखकीयमा नगरकोटी प्रश्न गर्छन्, ‘मोमिला जिन्दगी से तुझे क्या मिला ?’ यसबारे तपाईंको प्रतिक्रिया !

ओ हो....यो शृङ्खलामा त निकै मोटो नोटबुक छ । उसको(कुमार नगरकोटी)को एउटा किताबको पाण्डुलिपी लामो समय प्रकाशकले राखिदिएछ । त्यसपछि उसले मलाई पाण्डुलिपी पढ्न दियो । पढेँ । राम्रो लाग्यो । किताब छाप्न सहयोग गरेँ । उसको शैली स्वीकार्न कठिन प्रकृतिको थियो । पछि किताब छापियो । मान्छेले राम्रो प्रतिक्रिया दिए ।

अब मैले के पाएँ, के गुमाएँ ! कुरा गर्दै गएपछि थाहा होला । कुमारले किन भन्यो ? त्यसको प्रसङ्ग पनि आउला ।

कसैलाई मन नपराएको नगरकोटीको पाण्डुलिपी तपाईंलाई चैँ कसरी मन पर्यो नि ?

हामी त पहिल्यै संवाद गथ्र्यौं नि । प्रेमपत्र जस्ता लामा–लामा पत्र पठाउँथ्यो । इनडाईरेक्ट चै प्रेम पत्र जस्तै । हो । डाईरेक्ट चै डायरी जस्तो । त्यतिबेलादेखि नै उसको लेखनशैली मनपरेको थियो । अक्षर पनि राम्रा थिए । उसको लेखाइबाट म प्रभावित थिएँ ।

मैले लेखेको कसले बुझ्छ र, कसले पढ्छ र ? भन्ने लाग्दो रहेछ उसलाई । त्यतिखेर म युनिर्भसिटी पढाउँथे । अनि मैले बुझ्छु कि भनेर पठाएको रहेछ ।

- कुमार नगरकोटीले प्रेमिल अनुराग मिसिएका डायरी शैलीका २५ वटा पत्र÷लेख÷रचना मोमिलालाई पठाउँदा भए । त्यसपछि नगरकोटी र मोमिलाको संवाद सुरु भैगयो । एकदिन सात दोबाटोको चिया घरमा मोमिला र नगरकोटी भेट्दा भए । सम्बन्ध मजबुत बन्दो भयो ।

तपाईंहरुबीच चिनजान कसरी भयो त ?

थाहा छैन । उसले मलाई कसरी चिन्यो ? कहिल्यै सोधिनँ । २०५३ सालतिर हुनुपर्छ, उसले पठाएका डायरी मैले पाएको । जे होस त्यो मान्छेमा प्रतिभा थियो भन्ने कुरा त उसको लेखनले देखायो ।

सुरुमा मसँग संवाद गर्दा उसले कलेज नपढ्ने सोच बनाएको रहेछ । म चाहान्थें, पढोस् । यस्तैयस्तैमा सम्बन्ध नजिकियो ।

पछि उसको कथा संग्रह छापियो । त्यसपछि नेपालीसाहित्यमा कुमारको हस्तक्षेप जस्तै भयो । वास्तवमै उसको पहिलो पुस्तक ‘मोक्षान्त काठमान्डु फिभर’ धेरै राम्रो छ । मोक्षान्तभित्रका कथा राम्रा छन् ।

मलाई पठाएका कतिपय कथा त्यहीं पुस्तकभित्र पनि छन् । सायद, त्यो भन्दा सुन्दर पुस्तक पुस्तक आउँदैन उसको अब ।

कतिपय कुरा भन्न अप्ठेरो लाग्छ ।

मोमिला थोरै लजाइन् । र भन्न थालिन्ः

मान्छेलाई क्रियटिभ बनाउन पागलपन चाहिन्छ । प्रेममा होस् या लेखनमा । उसले मोक्षान्तमा भएका सबै कथा पागलपनको बेलामा लेखेको हो । पागलपनको पिकमा पुगेको समयमा लेखिएका कुरा हुन ती ।

किताबमा भएका सबै कुरा उसका डायरीको हो । ती डायरी मसँग थिए । उसले मलाई पठाएको थियो । डायरीबाट १०÷१२ वटा कथा/मेमोयर त हराए, च्यातिए ।

(नगरकोटीका अघोरी पाठकका लागि यो दुखद सत्य हो ।)

शिलापत्र डट कमले आयोजना गरेको स्रष्टासँग शिलापत्र शृङ्खलामा मोमिलाले भनिन्, ‘म र्दाशनिक कविता लेख्छु ।’ उनको अभिव्यक्तिमाथि थुप्रै टिप्पणी भयो । उनलाई थाहा छैन सायद । तर मैले मिलाएर सोधें, ‘दर्शनसँग बढी तादम्य राख्नेको दिमाग औसत मान्छेको भन्दा पागल हुन्छ हो ?

हो, त्यो हुन्छ । हरेक लेखकमा म्याडनेस हुनुपर्छ । यसलाई अतिशय लगाव भन्नुहोस् । सुत्दा, हिँड्दा, निदाउँदा जताततै पागलपन सवार हुन्छ । र, यसले नै त हो, लेखनमा नयाँपन ल्याउने ।

र, म्याडनेसबिना क्रियसन पनि त हुँदैन ।

म्याडनेसको पारो पिकमा पुग्दाको कृति हो, कुमारको मोक्षान्त । अहिले त अहंकाे लेखन मात्रै छ, उसमा । खासमा लेखक स्थापना भएपछि लेखन मात्रै हुने हो । ‘तिम्रो मृत्युको समाचार’ जस्ता कथा लेख्न गाह्रो छ अब उसलाई ।

- नगरकोटीको ‘तिम्रो मृत्युको समाचार’ र मोमिलाको ‘ईश्वरको अदालतमा आउटसाईडर’बीच कनेक्सन छ । र, यो कनेक्सन पत्ता लगाउन तपाईले सात दोबाटोको चिया घरसम्म पुग्नुपर्नेछ । तर्पांलाई त्यहाँसम्म पुर्याउने जिम्मा मेरो । प्रतीक्षा गर्दै पढ्नुहोस् ।

म्याडनेश दोहोरिएर आउँदैन ? अनि तपाईको जीवनमा म्याडनेश आइसक्यो कि बाँकी छ ? अथवा तपाईं अहिले त्यहीं फेजबाट गुज्रिरहनुभएको छ ?

अँ... त, जिन्दगीको खास गन्तव्यसँग पागलपन ठोकिनुपर्छ क्या । म्याडनेस ‘मेन डेस्टिनेसन’मा गएर ठोकिनुपर्छ क्या । त्यसबाट निस्कने झिल्कोले पनि झलझलाकार हुन्छ ।

अरु बेलाको म्याडनेश भनेको त मुलबाटो छाडेर किनाराको बाटो हिँडे जस्तो मात्रै हो । म्याडेनशको पारो मूल बाटोमा हिँडेको बेला मान्छेको क्रियशन उत्र्कषमा पुग्छ ।

तपाईंले भनेजस्तो ‘क्रियटिभ म्याडनेस’को चरम उत्कर्षमा पुगेको बेला कतिपय मान्छे विथोलिन्छन् पनि हैन र ? अर्थात् मानसिक सन्तुलन पनि गुमाउँछन् नि, होइन ?

पागलपनले सिर्जनाको बाटो भने विथोलिँदैन । म्याडनेसले झिल्का दिन्छ । त्यो झिल्काले नै जीवनमा उज्याले पनि दिन्छ । तर, जब झिल्का दिन सक्दैन भने त्यो आफैं ध्वस्त हुन्छ ।

लामो समय नगरकोटीका विसंगत पत्र/डायरी पढ्नुभो । आफै पनि विसंगत जीवन बाँचिरहनुभएको छ । नगरकोटीको किताब छपाउन पनि बडा दौडधुप गर्नुभयो । फेरि नगरकोटी नै सोध्छन्, ‘मोमिला, जिन्दगी से तुझे क्या मिला ?’ किन होला ?

सबैको चाहाना एउटै हुँदैन बाबु !

जीवनमा कुमार नगरकोटी र मेरो संयोग धेरैचोटि परेको छ । म ‘ईश्वरको अदालतमा आउटसाईडरको बयान’ लेखिरहेकी थिए । पछि यहीं शिर्षकमा निबन्ध कलेक्सन किताब प्रकाशित भयो ।

तर, उसले पनि त्यस्तै लेखिरहेको रहेछ । बडो अजिब भयो । त्यस अगाडि मैले उसलाई भेटेकी थिइनँ ।

मैले आफ्नो निबन्ध सुनाएको थिएँ ।

लेखिएको थियोः

‘वास्तवमा कुमारजी मलाई सुनको महल चाहिँदैन । त्यसैले त म यसरी हिडिरहेकी छु । सायद मलाई स्वर्ग पनि प्रिय लाग्नेछैन । जिन्दगीका उतार–चढाव, उज्याला अध्याँरा प्रिय लाग्छन् । जीवनको एकरुपता भन्दा संघर्ष प्रिय लाग्छ । साँच्चै, मलाई पापीहरु पनि मन पर्छन् । लौ कसैलाई माया गर्नु नै पाप हो भने मैले पापै गर्दिएँ ।’

यसरी अपराधीको तर्फबाट निबन्धमा बयान लेखिरहेकी थिएँ । म आफ्नै किसिमले बाँचिरहेकी थिएँ । म आफैं पनि अपराधी जस्तै थिएँ, यो समाजका लागि । यसर्थ, निबन्ध लेखनको पृष्ठभूमि फरक थियो ।

ब्याच्लर जाँच दिनेबित्तिकै घरमा बिहेको कुरा चलाए । मैले मानिनँ । अनि मलाई घरबाट ‘जहाँसुकै जा’ भनेर निकालेपछि सहरमा पागलझै बाँचिरहेकी थिएँ ।

सहरमा ममाथि कयौँ प्रहार भएँ । तर कहिल्यै प्रतिकार गरिनँ । म जान्दिनँ, उनीहरुले ममाथि प्रहार गरेर के पाए ?

र, यहाँनिर नगरकोटी र मेरो फिलिङ मिल्यो । यतिखेरसम्म उसको किताब प्रकाशित भइसकेको थिएन ।

उसले मलाई पठाएका डायरीमा ‘म तिम्रा किताब सिरानीमा राखेर निदाउँछु’सम्म लेखेको छ । मसंग यस्ता कतिपय डायरी सुरक्षित छन् । थाहा छैन, कहिले कसले प्रकाशन गर्छ ।

मलाई नै सम्बोधन गरेर लेखेका त कति छन् कति !

मलाई मिलेको सन्तुष्टि यहीं हो ।

अरुले उसलाई चिन्नुभन्दा कयौँअघि मैले उसको प्रतिभा चिनिसकेकी थिएँ । उसको लेखनले मलाई आनन्द दिन्छ । प्रेमाभास दिन्छ । जिन्दगीमा मिलेको यति हो । पाएको यति हो ।

तपाईं आफूलाई ‘आउटसाईडर’ भन्नुहुन्छ । ‘आउटसाईडरहरु समाजबाट टाढा हुन्छन्, विद्रोही हुन्छन्’ भनिन्छ । यसलाई कसरी लिनुभएको छ ?

आउटसाईडर भनेको समाजबाट अलग हुनु त होइनन नि ! ऊ त समाजलाई अतिप्रेम गर्ने मान्छे हो ।

अतिप्रेम गर्दा के हुन्छ भने, प्रेम गरेको मान्छे(समाज)का बोक्रेपन मन पर्दैन । बोक्रेपनबिनाको उदाङ्गो प्रेम गर्ने अरुको नजरमा अश्लील हुन सक्छन् । आउटसाईडर हुन सक्छन् । भएको यति मात्रै हो ।

‘आउटसाईडर जिन्दगीप्रति वितृष्णा, नैराश्यता जाग्दैन ?

मलाई किन कसैले बुझ्दैनन् भनेर कहिलेकाहीं नैराश्यपन जागृत हुन्छ । तर, आउटसाईडरले शरीर मात्रै होइन, धड्कन छामेको हुन्छ । सत्य त शरीर पनि हो, धड्कन पनि हो ।

मुर्दा शरीरलाई ‘वा वा’ गर्छन् । तर, भित्रको अदृश्य शक्तिलाई किनारमा पन्छाउँछन् । त्यतिबेला नैराश्यता जाग्छ ।

कुनैबेला म कसैको जन्म दिवस एक्लै मनाउँथे । कसैले मेरो जन्मदिन पनि एक्लै मनाउँथ्यो, सायद । खै त एक्लै मनाउँदा पनि के फरक पर्यो र !

यसलाई वितृष्णा, नैराश्यता केही भन्न मिल्छ र ?

भित्रि रुपमा मान्छे आफैसँग वा अरुसँग कनेक्टेड भएपछि जिन्दगी आफैंमा उत्सव हुन्छ । आवरणसँग तादम्यता राख्न नसक्दा बेला–बेला निराशा र वितृष्णा जाग्ने हो ।

समग्रमा आउटसाईडर भनेको किनारमा बसेका मान्छे हो । जसले समाजको गति, मति, संगीत, दृश्य सबै हेर्छ, सुन्छ र महसुस गर्छ । समाजको आत्मा पनि महसुस गर्छ ।

समाज नामको नदीबाट बाफिएर बादलमा उड्ने आत्माको चित्र बनाउँछ । शब्दमा जीवन ओकल्छ । समयको बहावमा किताब बनाउँछ ।

प्रेम र यौनबारे तपाईंको बुझाई ?

विपरीत लिंगीलाई मात्र प्रेम गर्नुपर्छ भन्ने पक्षमा म छैन । त्यो त एउटा जवानीको आकर्षण मात्रै हो । यौवनकालको उल्लास हो । जम्मा दुई दिन रहन्छ । अनि जान्छ ।

यौन जैविक आवश्यकता हो । प्रेम मानवीय आवश्यकता हो । हरेक सम्बन्धमा प्रेम आवश्यक छ । विपरीत लिंगप्रतिको आकर्षणले पनि जीवनमा ठूलो भूमिका खेल्छ । विपरीत लिंगीसँग प्रेम पनि भायो भने झन् गज्जब चाहिँ हुन्छ । बोल्दा पनि, हाँस्दा पनि मिठो लाग्छ ।

हाँसेको, बोलेको मात्रै होइन, जे गरेको पनि मनपर्ने अवस्था चाहिँ कसरी सिर्जना हुन्छ त ?

मन पराई एउटै कुरामा मात्रै केन्द्रित हुँदैन । मान्छेले आर्दशका कुरा गर्छन्, म त्यो मान्दिनँ । किनभने, मन परेन भने फेरि भेटिदैँन । फिलिङ्स मिल्यो भने न पटक–पटक भेटिने हो । फिलिङ्स मिलेपछि मन पर्नु त के नौलो भो र !

मान्छेले सबैभन्दा बढी आफैंलाई नै प्रेम गर्छ । आर्दशका कुरा कसैले पनि नछाँटे हुन्छ । कसैले ‘म तिमिलाई आफूलाई भन्दा पनि बढी प्रेम गर्छु’ भन्छ भने त्यो खोक्रो आदर्श हो । बरु भन्देउ ‘म तिमिलाई आफूलाई जतिकै प्रेम गर्छु ।’

आफ्नो अनुहार जस्तो भएपनि मान्छेले ऐनामा प्रेमपूर्वक हेर्छन् ।

जुनबेला म जीवनका अत्यन्त निराश दिन बिताईरहेकी थिएँ, त्यतिखेर वाल्र्ट ह्वाईटम्यामनको ‘सङ अफ माईसेल्फ’ कविताको एक लाईनले मलाई आर्कषित गरेको थियो । त्यो लाइन थियो, ‘आई सेलिब्रेट माईसेल्फ ।’

किनकि म सिर्फ एक्लो थिएँ । मेरा आफ्ना भएर पनि कोही थिएनन्, संसारमा । चाडबाड आउँदा झन् एक्लो हुन्थे । कलेज विदा हुन्थ्यो । कहाँ जाउँ ? के गरौं ? हुन्थ्यो । सबै ढोका बन्द थिए । पुतली बनेर उडे पनि कसैको मनमा बास पाउदिनँ भन्ने थाहा थियो । लाग्थ्यो, तालमा हाम फालौं ? वा यो शहरको रमझममा रमाउँ ?

मलाई आफैप्रति दया लाग्थ्यो । माया लाग्थ्यो । उफ.......!

मोमिला गम्भीर भइन् । भावुक भइन् ।

एकछिनपछि,

आउटसाईडर बन्नु नियति, रोजाई कि बाध्यता ?

अलिअलि रोजाई, अलिअलि नियति र अलिअलि बाध्यता ।

पहिलो चाहिँ रोजाई । किनकी रोजाइअनुसारकै परिणति भोग्नुपर्छ । रोजाई भइकेपछि जे जति भोग्नुपर्ने हुन्थ्यो नि ! त्यो नियति थियो । र, अब नियतिले ठग्दै जाँदा कतिपय ठाउँमा चाहेर–नचाहेर जीवन भोग्नै पर्छ । त्यो बाध्यता हो ।

हो, म यो जीवनसँग भुक्तभोगी छु ।

म कविता पनि त्यस्तै लेख्छु ।

त्यसैले ‘सिहंदरबारको ढोका मैले ठोकेर सत्ता परिवर्तन गरें’ भन्ने टाइपका कविता मन पर्दैन । तर, यस्ता कविता पनि चाहिन्छन् है !
किन लेख्ने त कविता ? सबैको रुचि उस्तै त हुँदैन ।

म मौसमअनुसार लुगा फेर्न मन पराउँछु । सबैले फेर्नै पर्छ । म पनि फेर्छु कवितामा ।

तर अन्ततः जति नै लुगा फेरे पनि म भित्रि रुपमा सफा छैन भने, मैले जति नै लुगा फेरे पनि कुनै अर्थ छैन । त्यसैले अन्त्यमा मान्छे आफ्नै मनको शरणागत हुने हो । अब मन नै दूषीत छ भने त के भनौ र ?

अलि फरक विषयमा जाऔं । अस्तित्ववादीलाई समाजविरोधीको आरोप लाग्छ नि । स्वीकार्नुहुन्छ ?

कुनैबेला अस्तित्ववादीलाई समाजविरोधी विचारधारा भनेर पूर्ण निषेध गरिएको थियो । तर, मैले बुझेसम्म अस्तित्ववादी, विसंगतीवादीहरु समाजविरोधी होइनन् । मेरो स्वतन्त्र अस्तित्व छ भनेकै भरमा उसलाई समाजविरावेधी भन्ने ? त्यहीं स्वतन्त्र व्यक्तिको अस्तित्व त समाजमा रिफक्लेक्सन हुने हो नि । व्यक्तिले नै त समाजको प्रतिनिधित्व गर्ने हो । भनेपछि यो कसरी व्यक्तिवादी सिद्धान्त भयो ?

विसंगतवादी, अस्तित्ववादी र पोस्टमोर्डस्टिहरुलाई ‘भत्काउने र विरोध गर्ने’ समूहको आरोप लाग्ने गरेको छ नि !

यो नबुझनेहरुले भनेका हुन् । डिकन्सट्रक्सन भनेको बिगारेर नयाँ बनाउने भनेको हो । तर, अफसोच डिकन्सट्रक्सनलाई बिगारेको आरोप लगाउनेहरुले नै यहाँ धेरै विगारे, भत्काए र बनाउन सकेनन् । बिगार गरेर बनाउन नसक्नेहरु लेफ्ट हुन् ।
तर, ‘म राइट हु’ भनेको होईन । म राईट, लेफ्ट दुवै होइन ।

त्यसो भए अस्तित्ववादले कन्सट्रक्सन गर्छ ? कसरी ?

अस्तित्वादको सबैभन्दा ठूलो कुरा मान्छेलाई विसंगति बोध गराउन सक्नु हो । विसंगति बोध गरेपछि मात्रै सही मानेमा मान्छेले अस्तित्वको खोजी गर्छ ।

उहिल्यै लिलाध्वज थापाले भनिसके ‘स्वर्गमा सुख छैन किनकी त्यहाँ सुखसँग दाँज्नका लागि दुःख छैन ।’

किनकि दुःखको महसुसपछि नै मान्छेले सुखको महसुस गर्छ । यसको आसय के भने, पहिले संसारको अध्याँरो चेत पनि हुनुपर्छ । त्यसपछि उज्यालोको महत्व र चेत बढी हुन्छ ।

तपाई जिन्दगीमा ‘म मर्दिनँ’ भनेर केही गर्ने हो कि म एक दिन मर्छु भनेर केही गर्ने हो । लु त्यो उत्तर दिनुहोस् मलाई ?

म एकछिन मौन रहेँ ।

‘ल भन्नुहोस ?’ फेरि प्रश्न ।

मः शंकर लामिछानेले एक ठाउँमा भनेका छन....

मलाई बिचैमा रोक्दै मोमिला बालिन्, ‘यो तपाईको उत्तर नै भएन । मेरो प्रश्न यो होइन । मेरो उत्तर दिनुहोस् । तपाई जवाफ दिनुहोस् ।’

मः ‘शंकर लामिछानेले एक ठाउँमा भनेका छन, मान्छे मर्नुपर्छ भनेर बाँच्न त छाड्दै न नि !’

∞∞∞

व्यक्तिभन्दा माथि उठेको समाज छ । तर, अस्तित्ववादीले भने झै सबै आत्मकेन्द्रित भए भने समाज विथोलिएला नि त ? समाजको संरचना भत्किने खतारा होला नि, हैन र ?

सिरकभित्र अपराध गर्नेहरुको मात्रै यो चिन्ता गर्ने हो । जे हो त्यो त स्वीकार गर्नुपरो नि । एकदिन मरिन्छ भनेपछि म मर्छु भनेर त स्वीकार गर्नुपर्यो नि ?

त्यसैले त, म तपाई जस्तो छैन । तपाई म जस्तो हुनुहुन्न । जब हामी सबै फरक छौ । पृथक छौं । किन हामी समान छौ, हौँ भनेर आदर्शको कुरा गर्नु ?

हामी सब युनिक छौँ । सब फरक छौँ ।

लोग्ने मर्दा स्वास्नी किन रुनु पर्यो भन्या ? उस्तै लोग्ने त जति पनि पाउँछ हैन र ?

प्रेमीकाले छोड्दा प्रेमी किन रुनु पर्यो ? स्वास्नी मान्छे त जति पनि पाउँछ होइन र ?

यसर्थ, विसगंति चाहेर होइन, नचाहेरै आउने हो जीवनमा । आखिरमा गीता दर्शनबाट प्रभावित छ अस्तित्ववाद ।

रेने डेकार्टले भने, ‘म सोच्छु, त्यसकारण म छु ।’ उपभोक्तावादी समाजले भन्यो, ‘म उपभोग गर्छु, त्यसकारण म छु ।’ सोचाईको अस्तित्व मान्ने कि उपभोगको ? व्यक्ति, समाज कसको अस्तित्वलाई बढी जोड दिने ?

खोक्रो आर्दशको कुरा गर्दिनँ । आफूलाई भन्दा बढी माया÷प्रेम÷केयर अरु कसैलाई गर्दिनँ भन्ने कुरा तपाई स्वीकार गर्नुहुन्छ भने अरु सब तपशिलका कुरा हुन् । बोक्रे सिद्धान्त हुन् ।

समाज, देश, राजनीतिलाई महत्व दिने भनेका खोल मात्रै हुन् । आफू छ र, त समाज छ । म छु र यो समाज छ । म छु त्यसकारण म उपभोग गर्छु ।

पहिले म अनि समाज ।

म आफू राम्रोसँग बाँचे भने त्यसको रिफलेक्सन समाजमा पर्ने हो भने किन उल्टोबाट सोच्ने ?

अस्तित्वप्रेमी मोमिला गम्भीर हुन्छिन् । सुस्ताउँछिन् । सूर्यास्त हेर्दै गम खाइरहेकी हुन्छिन् । मलाई उनकै शब्दमा उनको जीवन समीक्षा सुन्न मनलाग्यो । र, अनुरोध गरेँ ।

जिन्दगीको रिभ्यू गर्दा कुनै ठाउँमा पछुतो लाग्छ । कतै चिप्लिएकी छु ।

जीवन योजना बनाएर बाँचिने त होइन । तर, यस्तो भइदिएको भए म चुुक्दिन थिएँ भन्ने त लाग्छ । तर, त्यहाँ चुकेको भएर न म अहिले यहाँ छु जस्तो लाग्छ ।

कहाँ चुक्नुभयो ?

भन्दिनँ । केही कुरा त लेख्नुपर्छ । कति नभनेको कुरा पनि सुन्दर हुन सक्छन् । केही कुरा नभनेकै राम्रो । अथवा मलाई भन्न मन लागेन ।

तपाईं त प्रेमका अनेक पक्षमा धाराप्रवाह बोल्नुहुन्छ । खासमा यो सहर प्रेमको मामिलामा कति उदार छ, कति संकीर्ण ?

यो सहर बाहिर जे देखिन्छ, भित्र त्यो छैन । हामीले सोचेभन्दा बढो अजिब छ सहरको जीवन ।

लामाटारको माथिल्लो तलाबाट हेर्दा सहर झिलिमिलि देखिन्छ । तर, यथार्थमा सहर भित्र अँध्यारो छ ।
सहर जति व्यस्त हुन्छ, प्रेमको मामिलामा त्यति नै उदार हुन्छ । कसैलाई कसैको चासो गर्ने फुर्सद पनि हुँदैन ।

कसैले कसैलाई चासो गर्ने फुर्सद नहुनु नराम्रो पनि हो । यस्तो हुनु भनेको मान्छेका आँशु पुछ्ने फुर्सद नहुनु पनि हो । दुवै अर्थ लाग्छ ।

जति उदार छन्, त्यति संकिर्ण पनि छ । जति संकीर्ण छन् त्यति उदार पनि छ ।

∞∞∞

एकहिसाबले कुरा सकियो । रेकर्डर बन्द भयो । तर केही सन्दर्भ सामग्री रोचक छन् ।

हालसालैको नेपाल म्यागजिन (३०, साउन२०७६)मा कुमार नगरकोटी लेख्छन्, ‘मोमिला हाजिर हो ।’

‘यसरी मोमिला मेरो स्वैरकाल्पनिक मनको कठघरामा आइपुगेकी थिई । कविता वाचन गरेकी थिई ।...........अरु के भनुँ ! बाँकी कथा भन्न कुनै दिन म तपाईंकै मनभित्र जरुर आउँला । बसः तपाईंले पुकारे हुन्छः नगरकोटी, हाजिर हो !’

‘मोमिला हाजिर हो’ बाट सुरु भएर ‘नगरकोटी हाजिर हो’ मा गएर सकिने यो लेखनी पढेपछि मोमिलाले नगरकोटीलई प्रतिक्रियास्वरुप एक शब्द सुनाईन्, ‘राम्रो छ ।’ प्रेमले ओतप्रोत मोमिला अगाडि भन्छिन्, ‘उसको हृदयमा चोट लाग्छ भनेर लेखनको विषयमा मैले उसलाई कहिल्यै हतोत्साही गरिनँ ।’

‘ईश्वरको अदालतमा आउटसाईडरको बयान’ कल्पना गरिरहेकी मोमिलाले नगरकोटीको मुखबाट ‘तिम्रो मृत्युको समाचार’ सुन्नु जीवनको अप्रत्यासित संयोग थियो । अजिब संयोग ।

- नगरकोटीको पहिलो किताब ‘मोक्षान्त काठमान्डु फिभरमा छापिएका १२ कथामध्ये ‘तिम्रो मृत्युको समाचार’बाहेक अरु सबै पहिले नै कतै न कतै प्रकाशित भइसकेका थिए ।

‘कथाहरु कसरी मेरो डायरीबाट निर्वासित भए भन्ने कुरा सम्झि ल्याउँदा उदेक लाग्छ ।’ कुमार नगरकोटी ।

यी सारा प्रसङ्ग सविस्तार वर्णन गरिरहँदा मलाई एउटा अफ द रेकर्ड कुरा लेख्न रहर जाग्यो । अस्तित्ववादीहरु चेतावनी दिन्छन्, ‘रहरसँग खेलवाड नगर्नू !’ पत्रकारिताले भन्छ, ‘अफ द रेकर्ड कुरा छाप्नु हुँदैन ।’

चेतावनी प्लस पत्रकारितामाथि जीवनको विसंगत पर्दा ओढाउनुहोस् । भन्नुहोस, ‘गुस्ताखी माफ !’

‘उसको प्रेम–पात्र बन्नु बडो रोमाञ्चक छ । गज्जब छ । तर, उसलाई प्रेम गर्न बडा गाह्रो ।....बदमाश मान्छे शंखमुल पुलमुनि सुतिहिँड्थ्यो ।’ हा...ह....हा....हा.....

मोमिलाः कस्तो लागिरहेछ कुराकानी ?

छातीमा दाहिने हात राख्दै म भन्छु, ‘आई एम इन्जोईङ ।’

प्रकाशित मिति: शनिबार, साउन ३२, २०७६ २३:५८