सशस्त्रमा ‘हाइटअनुसारको वेट’ नभए अब शान्ति मिसन जान नपाउने, १५ वर्ष सेवा अवधि अनिवार्य

सशस्त्रमा ‘हाइटअनुसारको वेट’ नभए अब शान्ति मिसन जान नपाउने, १५ वर्ष सेवा अवधि अनिवार्य

A+ A A-

सशस्त्र प्रहरी बलले संयुक्त राष्ट्रसंघीय शान्ति मिसन फर्म्ड पुलिस युनिट (एफपीयू) मा खटिने सुरक्षाकर्मीका लागि नयाँ मापदण्ड निर्धारण गरेको छ । अब शान्ति मिसनमा खटिने सशस्त्र प्रहरी कम्तीमा पनि १५ वर्ष सेवा अवधि पुगेको हुनुपर्ने मापदण्ड बनेकाे हाे ।

‘यूएन एफपीयू मिसन छनोट निर्देशिका–२०७९’ले लामो समयसम्म सेवा अवधि पूरा गरी मिसनमा अवसर नपाएका कर्मचारीहरू बढी लाभान्वित हुने उद्देश्यले यो कार्यविधि ल्याइएको सशस्त्र प्रहरी बलका सहायक प्रवक्ता डीएसपी शैलेन्द्र थापाले जानकारी दिए ।

‘हामीले सबै सशस्त्र प्रहरी कर्मचारीको मिसनमा समान सहभागिता होस् भन्ने उद्देश्यले मिसनको कार्यविधि निर्धारण गरेका हौँ । यसले सेवा अवधि पूरा गरी मिसनमा अवसर नपाएका कर्मचारीहरू बढी लाभान्वित हुनेछन्,’ डीएसपी थापाले भने ।

यसअघि मिसन छनोट निर्देशिका–२०७१’ अनुसार सशस्त्र प्रहरी बलमा सेवा गरेको ५ वर्ष पूरा हुँदा शान्ति मिसनमा जान पाउने व्यवस्था थियो । जसका कारण सशस्त्र प्रहरीभित्र शक्ति र पहुँचको भरमा शान्ति मिसन जाने गरेका थिए भने जुनियर प्रहरीमा निराशा थियो ।

२०७१ को मापदण्ड परिर्वतन गर्दा देशभरिका सशस्त्र प्रहरी बलको युनिटबाट प्राप्त सुझावलाई आधार बनाएर मापदण्ड निर्धारण गरेको डीएसपी थापाकाे भनाइ छ । योसँगै मिसनमा सहभागी कर्मचारीको स्वास्थ्य वर्गीकरण गर्दा बडी मास इन्डेक्स (बीएमआई) का आधारमा स्वास्थ्य वर्गीकरणसम्बन्धी कार्यविधि, २०७९ अनुसारको मापदण्डसमेत अनिवार्य रूपमा उत्तीर्ण हुनुपर्नेछ । जसअनुसार उचाइअनुसारको तौल नभएका अति दुब्ला र अति मोटा कर्मचारी शान्ति मिसनमा सहभागी हुन पाउने छैनन् । समान मितिमा भर्ना तथा पदोन्नति भएका कर्मचारीहरूको हकमा अभिलेखमा उल्लेखित भर्ना तथा पदोन्नतिको ज्येष्ठताक्रमअनुसार छनोट गर्ने प्रावधानसमेत राखिएको छ ।

त्यस्तै, नयाँ मापदण्डअनुसार विभागीय कारबाहीमा परेकाभन्दा कारबाहीमा नपरेकालाई पहिलाे प्राथमिकता दिइनेछ । जसअनुसार एकपटक मात्र विभागीय सजाय पाएका कर्मचारीहरूको हकमा सजाय फुकुवा भएको मितिले १ वर्ष पूरा भएको हुनुपर्ने र २ वा सोभन्दा बढी सजाय पाएका कर्मचारीहरूको हकमा ७ वर्ष पूरा भएको हुनुपर्नेछ ।

साथै, पदको ज्येष्ठतामा पर्नका लागि बढुवा फारम नभर्ने सशस्त्र प्रहरी कर्मचारीहरूलाई ३ वर्षसम्म उक्त अवसरबाट वञ्चित गरिनेछ । यसअघि बढुवा फारम नबुझाई सिनियर हुने र मिसन जान खोज्ने प्रवृत्ति देखिएको थियो ।

निर्देशिकाअनुसार लगातार वा पटकपटक गरी १२ महिनाभन्दा बढी समय ड्युटी गर्न नसक्ने भनी नेपाल एपीएफ अस्पतालका सम्बन्धित चिकित्सकको राय अभिलेखबाट देखिएमा मिसन छनोट प्रक्रियामा त्यस्ता कर्मचारीलाई सहभागी गराइने छैन ।

यस्तै, एफपीयू प्रि–एफप्याट परीक्षामा सिनियर अधिकृतहरूलाई तोकिएको कोटाको दोब्बर संख्यामा सहभागी गराई उत्तीर्ण मध्येबाट दर्जागतको ज्येष्ठताका आधारमा छनोट गरिनेछ । परीक्षामा अनुत्तीर्ण भई तोकिएको संख्या अपुग भएमा ज्येष्ठताक्रमका आधारमा निकटतम जुनियरलाई परीक्षामा पुनः सहभागी गराई परीक्षा सञ्चालन गरिने निर्देशिकामा उल्लेख छ ।

यसका साथै सशस्त्र प्रहरी निरीक्षकको हकमा तोकिएको संख्यालाई शतप्रतिशत मानी उक्त संख्याको ८० प्रतिशत खुल्ला भर्नाको ज्येष्ठताक्रमबाट र २० प्रतिशत भर्ना मितिको ज्येष्ठताक्रमअनुसार छनोट गरिनेछ ।

यसैगरी, मिसन छनोट भएका अधिकृतले विशेष कारणबाहेक (प्रसूति, क्रिया, विपद्) मिसनमा जान असमर्थता देखाएमा सम्बन्धित दर्जाको वैकल्पिक उम्मेदवारलाई छनोट गरी यस्ता कर्मचारीको मनोनयन रद्द गरिने र यसरी रद्द भएको कर्मचारी सो वर्ष सञ्चालन हुने अनपोल (SAAT) परीक्षामा सहभागी हुनसमेत पाउने छैन ।

मिसन छनोटपश्चात् सञ्चालन हुने तैनाथीपूर्व तालिममा सैद्धान्तिक एवं व्यावहारिक रूपमा लिइने स्तर परीक्षामा अनुत्तीर्ण भएमा तथा सो तालिममा १५ दिनभन्दा बढी अनुपस्थित भएमा र आचरणविपरीतको कार्य गर्ने सशस्त्र प्रहरी कर्मचारीहरूको मिसन सहभागिता रद्द गरिनेसमेत निर्देशिकामा समेटिएको छ ।

यो निर्देशिका लागू भएसँगै भर्खरै सेवा प्रवेश गरेका सशस्त्र प्रहरी कर्मचारीहरू मिसनमा सहभागी भइरहँदा लामो समय सेवा गर्ने कर्मचारीहरू सहभागिताबाट वञ्चित हुनेलगायतका गुनासोहरू हट्नेछन् । संयुक्त राष्ट्रसंघको अनुरोधमा शान्ति स्थापनार्थ सन् २००३ डिसेम्बर १९ मा पहिलोपटक अफ्रिकी मुलुक लाइबेरियामा सशस्त्र प्रहरी बल नेपालको फर्म्ड पुलिस युनिट (एफपीयू) खटिएको थियो ।

अन्तर्राष्ट्रियस्तरमा सशस्त्र प्रहरी बल नेपालले प्रदर्शन गरेको उच्च व्यावसायिकताले गर्दा पछिल्लोपटक अफ्रिकी मुलुक साउथ सुडानमा सन् २०१४ जनवरी १७ देखि यस्तै युनिट खटिइरहेको छ ।

अहिले उक्त मिसनमा सशस्त्र प्रहरी वरिष्ठ उपरीक्षकको कमाण्डमा १ सय ८० जनाको टोली कार्यरत छ । हालसम्म सशस्त्र प्रहरी बल नेपालबाट ६१ वटा टोली गरी कुल ७ हजार ७ सय २४ जनाले शान्ति स्थापनार्थ मिसनमा सेवा प्रदान गरिसकेका छन् भने संयुक्त राष्ट्रसंघको आह्वानमा शान्ति स्थापनार्थ पश्चिम अफ्रिकी मुलुक मालीको किडालमा हालै थप मिसनको रूपमा तैनाथीका लागि तयारी अवस्थामा छ ।

प्रकाशित मिति: आइतबार, पुस १७, २०७९ १४:१५