सांसदको शपथसँगै फालिएका पावर शेयरिङका कार्ड

A+ A A-

संसद्‌को पहिलो बैठकमा सांसदहरूको शपथ भएसँगै दलहरूले नयाँ सरकार गठनको तयारी औपचारिक रूपमा सुरुवात गरेका छन् । संसद् भवनभित्र यसबारेमा खसै धेरै छलफल नभए पनि बिहीबार साँझ माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष प्रचण्ड र एकीकृत समाजवादीका अध्यक्ष माधव नेपाल प्रधानमन्त्री तथा कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवालाई भेट्न बालुवाटार छिरेका छन् ।

सांसदहरूले संसद् भवनपरिसरमा बोलेको बोलीले भने पावर शेयरिङमा सत्ता गठबन्धनमा कुरा नमिलेको र एमाले गठबन्धनको खटपट पर्खिरहेको प्रस्ट देखाउँथ्यो ।

पावर शेयरिङमा पनि कांग्रेसले ठूलो दल भएकाले राष्ट्रपति र प्रधानमन्त्रीको दाबी नछाडेको सन्देश संसद् भवनबाट निरन्तर दियो । माओवादीले भने कुनै पनि हालतमा प्रधानमन्त्री नछाड्ने सन्देश दियो । सभामुखको दाबी गर्ने एकीकृत समाजवादीको राष्ट्रपतिमा चर्चा भयो ।

राष्ट्रपति

माओवादी उपमहासचिव तथा सांसद जनार्दन शर्माले जानकारी दिन्छु भन्दै सत्ता गठबन्धनमा नयाँ राष्ट्रपतिका लागि नेपाली कांग्रेसका वरिष्ठ नेता रामचन्द्र पौडेल र एकीकृत समाजवादीका अध्यक्ष माधवकुमार नेपालको नाममा छलफल चलेको बताए ।

उनले प्रधानमन्त्रीका लागि भने आलोपालो हुने बताए । ‘प्रधानमन्त्रीमा पालैपालो गर्नु राम्रो हो । मेरोतर्फबाट पहिलो पालोमा प्रचण्ड प्रधानमन्त्री । तर, गठबन्धनमा छलफल हुन्छ’, शर्माले भने ।

एकीकृत समाजवादीका अध्यक्ष माधवकुमार नेपाललाई सञ्चारकर्मीको प्रश्न थियो– 'तपाईं राष्ट्रपति बन्न तयार हो ? गठबन्धनमा कांग्रेसबाट रामचन्द्र पौडेलको नाम चर्चामा छ, तपाईं राष्ट्रपति बन्न तयार हो ?' उनले आफू राष्ट्रपति हुने या नहुने विवषयमा सिधा जवाफ दिन नसक्ने बताए । अध्यक्ष नेपालले आफूलाई सिधा जवाफ नदिने सुझाव दिएका कारण केही भन्न नसक्ने अवस्थामा रहेको बताए ।

‘यो निकै गाह्रो प्रश्न हो, कल्पनाका आधारमा जवाफ दिन मिल्दैन । साथीहरूले पनि नदिनोस्, जोगिनोस् भन्नुभएको छ,’ उनले भने । सत्ता गठबन्धनमा शक्ति बाँडफाँटबारे आजभोलिमै सहमति जुटाउने पनि उनले बताए ।

उनले अगाडि भने, ‘राष्ट्रले जे भूमिका माग गर्छ, त्यो भूमिका निर्वाह गर्न तयार छु ।’ पत्रकारले राष्ट्रपति बन्न तयार हो भन्ने प्रश्न थपेपछि नेपालले भने, ‘अप्ठ्यारो प्रश्न नगर्नुस् न । अप्ठ्यारोमा नपार्नुस् न ।’

देउवा नै प्रधानमन्त्री

कांग्रेस सांसदहरूले पुनः देउवा नै प्रधानमन्त्री बन्ने दाबी गरे । कांग्रेसका नेता शेखर कोइरालाले कांग्रेसकै नेतृत्वमा नयाँ सरकार बन्ने दाबी गरे । उनले भने, ‘ठूलो पार्टी भएकाले कांग्रेसकै नेतृत्वमा सरकार बन्छ । राष्ट्रपति पनि कांग्रेसकै हुन्छ ।’ कांग्रेस संसदीय दलको नेतामा सभापति शेरबहादुर देउवा चुनिएका छन् ।

कांग्रेस सहमहामन्त्री तथा सांसद बद्री पाण्डेले पहिलो खेपको प्रधानमन्त्री र राष्ट्रपति कांग्रेसबाट हुने बताए । ‘राष्ट्रपति र सभामुख ५ वर्षसम्म परिवर्तन गर्न गाह्रो हुन्छ । आलोपालो प्रधानमन्त्री बनाउन सकिन्छ,’ सांसद पाण्डेले शिलापत्रसँग भने, ‘ठूलो दल भएकाले राष्ट्रपति र प्रधानमन्त्रीमा कांग्रेसको दाबी रहन्छ ।’

कांग्रेस सांसद प्रतिमा गौतम पनि ठूलो दल भएकाले राष्ट्रपति र पहिलो खेपको प्रधानमन्त्री कांग्रेसबाट हुने बताउँछिन् । ‘जनमतले बताउँछ कांग्रेसबाट राष्ट्रपति र प्रधानमन्त्री हुने कुरा । प्रधानमन्त्रीमा चाहिँ आलोपालो हुन सक्छ,’ उनले भनिन् ।

कुनै हालतमा प्रचण्ड प्रधानमन्त्री

एमालेसँग संवादमा रहेको माओवादीले गठबन्धनको सरकार बन्ने बताएको छ । माओवादी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले अहिलेकै गठबन्धनले नयाँ सरकार बनाउने बताए ।

‘यही गठबन्धनबाट सरकार बन्छ । को प्रधानमन्त्री बन्ने सल्लाह हुँदैछ,’ प्रचण्डले भने । गठबन्धनमा पहिले को प्रधानमन्त्री बन्छ भन्ने प्रश्नमा उनले सल्लाह भइरहेको प्रतिक्रिया दिए ।

माओवादी सांसद शर्माले पहलो खेपमा प्रचण्ड प्रधानमन्त्री हुने बताए । ‘सरकार गठनका लागि हामी छलफलमै छौँ । माधवजी बिरामी भएर अस्पतालमा भएकाले छलफल हुन सकेको छैन’, उनले भने, ‘उहाँ फर्किनेबित्तिकै गठबन्धनको बैठकले नयाँ प्रधानमन्त्री तय गर्छ । पहिलो प्रधानमन्त्री प्रचण्ड नै हो तर यसबारे गठबन्धनले ठोस निर्णय गर्नेछ ।’

गठबन्धन बन्दा शेरबहादुर देउवा प्रधानमन्त्री भइसकेकाले अब पालो प्रचण्डकै भएको उनले बताए । यसबारेमा सत्तारुढ दलहरूबीच छलफल जारी रहेको उनले बताए ।

‘कुनै पनि हालतमा प्रचण्ड प्रधानमन्त्री हुनुहुन्छ । गठबन्धनबाट नभएर के भयो ? एमालेसँग पनि त गठबन्धन हुन्छ,’ माओवादी एक सांसदले शिलापत्रसँग भने । ती सांसदले एमालेसँग गठबन्धन हुन सक्ने बताइरहँदा चियापानमा माओवादी अध्यक्ष प्रचण्ड र एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओली एकै ठाउँमा बसेर कानेखुसी गर्दै थिए ।

कांग्रेस–एमालेको सरकार हितकर

नेकपा एमालेका सांसद सूर्य थापाले सरकार बनाउन एमाले अन्य दलको पछाडि नलाग्ने भन्दै अन्य दलहरूलाई मिल्न आउन आग्रह गरे । ‘कांग्रेस र माओवादीसँग हामीनजिक होइन, हामी को नजिक आउनुहुन्छ भनेर भन्छौँ,’ उनले भने, ‘एजेन्डा बोकेर अगाडि आउनुस् भन्ने हाम्रो जोड छ ।’

उनले नेपाली कांग्रेस र एमाले मिलेर सरकार बनाउँदा हितकर हुने पनि बताए । ‘हामी अरुका पछि लाग्ने शक्ति होइनौँ । यो सबैको नोटिसका लागि भन्न चाहन्छु,’ उनले भने, ‘हाम्रो नेतृत्वमा अगाडि आउने शक्तिहरूलाई आह्वान गर्छौं । नेपाली कांग्रेस र एमाले मिलेर अघि जाँदा हितकर हुन्छ भन्ने मेरो अडान छ ।’

राप्रपाका अध्यक्ष राजेन्द्र लिङ्देनले पनि कांग्रेस एमाले मिलेर सरकार बनाए हितकर हुने बताए । ‘देशलाई राजनीतिक स्थायित्व दिने हो भने कांग्रेस र एमाले मिलेर आगामी ५ वर्ष सरकार चलाउनुपर्छ’, उनले भने, ‘त्यसो भयो भने हामी प्रतिपक्षमा बस्छौँ । दुई ठूला दल मिल्दा देशले विकासको गति पनि लिन्छ ।’

एमालेकै सांसद भन्छिन्– सत्ताको खेलमा छैनौँ

एमाले सांसद सुनिता बरालले सत्ताप्राप्तिको खेलमा एमाले नलागेको बताइन् । ‘५ वर्ष युवाको मुद्दा र शिक्षाको मुद्दा मेरो प्राथमिकतामा रहनेछ,’ उनले शिलापत्रसँग भनिन्, ‘देशभित्रै रोजगारको ग्यारेन्टी गर्ने, समृद्ध नेपाल सुखी नेपालीको सपनालाई साकार पार्ने कामहरू गर्नेछु ।’

माओवादीसँग भैरहेको छलफल र सत्ता सहकार्यबारे उनले भनिन्, ‘एमाले सत्ताको खेलमा छैन ।’

संसद्‌को कार्यकालमा शंका

एमाले सांसद योगेश भट्टराईले योपटकको जनमतले संसद् पाँच वर्ष पुग्छ भन्ने कुरामा शंका जन्मिएको बताए । ‘कुनै प्रधानमन्त्री फेरि संसद् विघटन गर्दिनँ भनेर कसम खाएर आउँदैन । यो संसद्‌मा कुनै पनि पार्टीको बहुमत छैन । यस जनादेशलाई पाँच वर्ष पुर्‍याउनुपर्छ’, उनले भने, ‘एमालेको एजेन्डा आर्थिक विकास हो । यो संसद्‌ले कार्यकाल पूरा गरेर देशमा स्थायित्व दिन सक्नुपर्छ ।’

उनले वर्तमानको जस्तै सरकार रहिरहे अर्थतन्त्र डामाडोल बन्ने बताए । हामीले नेपाली नागरिक र विश्व समुदायलाई पनि विश्वस्त बनाउन जरुरी छ । यस्तै सरकार चलिरहे मुलुकको अर्थतन्त्र डामाडोल हुन्छ’, उनले भने, ‘नयाँ सरकारबारे यसै भन्न सकिने अवस्था छैन । गठबन्धन कायम हुन्छ कि हुँदैन भन्ने छ ।’

नयाँ ढंगले संसद् चल्नुपर्छ

कांग्रेस सांसद गगन थापाले नयाँ ढंगले संसद् चल्नुपर्ने बताए । ‘कुनै पनि विषयमा रिसर्च गर्नुपर्‍यो भने संसद्‌मा ठाउँ छैन । मिडयालगायतका बाहिरी स्रोतमा भर पर्नुपर्छ,’ उनले भने, ‘रिसर्च युनिट संसद्‌भित्रै बनाएर लाइब्रेरी बलियो पार्नुपर्छ ।’

सांसदहरूको काम पनि फेरिनुपर्ने उनले बताए । ‘फागुन चैत लागेपछि मेरो क्षेत्रमा कुलो र ढल चाहियो भनेर सांसदहरूको सिंहदरबारमा मन्त्रीको ढोकामा लाइन हुन्छ । अब त्यस्तो प्रवृत्तिको अन्त्य हुनुपर्छ,’ उनले भने ।

सभामुखमा राजेन्द्र पाण्डे र अर्जुननरसिंह केसी

सत्ता बाँडफाँटमा सभामुख पर्नेमा एकीकृत समाजवादी ढुक्क छ । आफ्नो भागमा सभामुख परेमा राजेन्द्र पाण्डेलाई अघि सार्ने योजनामा सो पार्टी छ । नेपाली कांग्रेसका नेता अर्जुननरसिंह केसी पनि सभामुखको आकांक्षी छन् । ‘आवश्यकता भयो भने जुनसुकै भूमिकाका लागि म तयार छु,’ केसीले भने ।

माधव नेपाल राष्ट्रपति भए प्रधानमन्त्रीमा देउवा

पावर शेयरिङमा राष्ट्रपति एकीकृत समाजवादीको भागमा परे प्रधानमन्त्रीमा कांग्रेसले दाबी छोड्ने छैन भने माओवादीको भागमा सभामुख पर्नेछ । पहिलो खेपमा माओवादीले प्रधानमन्त्री गठबन्धनबाटै पाउने हो भने राष्ट्रपतिमा कांग्रेस र दोस्रो खेपको प्रधानमन्त्री पाउनेछ । ‘माधव नेपालजी राष्ट्रपति हुनुभयो भने कांग्रेसले प्रधानमन्त्री छाड्दैन । रामचन्द्र पौडेल राष्ट्रपति बन्नुभयो भने कांग्रेसले दोस्रो खेपमा प्रधानमन्त्री पाउनेछ,’ माओवादीका एक सांसदले शिलापत्रसँग भने ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, पुस ७, २०७९ १९:२२