संसदीय दलमा देउवा धेरै बलियो, रामचन्द्र-शशांकको साथ पाए पनि इतर समूहलाई गाह्रो

संसदीय दलमा देउवा धेरै बलियो, रामचन्द्र-शशांकको साथ पाए पनि इतर समूहलाई गाह्रो

A+ A A-

निर्वाचन आयोगले प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभाको चुनावको अन्तिम परिणामसहितको प्रतिवेदन बिहीबार राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीलाई बुझाएको छ । आयोगले प्रतिवेदन बुझाएसँगै राष्ट्रपतिलाई नयाँ सरकार गठनका लागि आह्वान गर्न बाटो खुलेको छ ।

राष्ट्रपतिलाई आयोगले प्रतिवेदन बुझाएको ३५ दिनभित्र नयाँ सरकार गठन हुनुपर्ने संवैधानिक व्यवस्था छ । संविधानको धारा ७६ (८) मा ‘प्रतिनिधिसभाको निर्वाचनको अन्तिम परिणाम घोषणा भएको वा प्रधानमन्त्रीको पद रिक्त भएको मितिले ३५ दिनभित्र प्रधानमन्त्री नियुक्तिसम्बन्धी प्रक्रिया सम्पन्न गर्नुपर्नेछ’ भन्ने व्यवस्था छ ।

योसँगै प्रमुख राजनीतिक दलका शीर्ष नेताहरूले प्रधानमन्त्रीको दौड सुरु गरेका छन् । प्रतिनिधिसभा निर्वाचनमार्फत सबैभन्दा ठूलो दल बनेको कांग्रेसभित्र प्रधानमन्त्रीका लागि दौड सुरु भएको छ । संसदीय दलको नेता नै प्रधानमन्त्रीको उम्मेदवार हुने भएकाले कांग्रेसभित्र संसदीय दलको नेता बन्न आकांक्षीहरूले लविङ तीव्र बनाएका छन् ।

सत्ता गठबन्धनकै सरकार बन्ने स्थिति रहेकाले कांग्रेसभित्र प्रधानमन्त्रीका आकांक्षी धेरै छन् । कांग्रेस सभापति तथा वर्तमान प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवासँगै वरिष्ठ नेता रामचन्द्र पौडेल, पूर्वमहामन्त्री डा. शशांक कोइराला, महामन्त्री गगन थापालगायतले दलको नेतामा दाबी गरिरहेका छन् । तर, संसदीय दलभित्रको अंकगणितमा भने देउवा बलियो स्थितिमा छन् । सभापति देउवासँग संसदीय दलको नेतामा प्रतिस्पर्धा गर्ने तयारी महामन्त्री थापाले गरेका छन् । थापालाई अर्का महामन्त्री विश्वप्रकाश शर्माको साथ छ । महामन्त्री शर्माले थापालाई आफूले संसदीय दलको नेताका रूपमा प्रस्ताव गर्ने बताउँदै आएका छन् ।

प्रधानमन्त्रीका लागि दाबी गरिरहेका वरिष्ठ नेता पौडेल र पूर्वमहामन्त्री कोइरालाले भने सभापति देउवालाई भेटेर आफूलाई दलको नेता सर्वसम्मत बनाउन आग्रह गरेका छन् । तर, देउवाले भने संसदीय दलमा आफैँ भिड्ने तयारी गरेका छन् । देउवाले पौडेल र कोइरालालाई सहयोग गर्ने वचन दिइसकेका छैनन् । देउवाले उनीहरूलाई भनेका छन्- छलफल गर्दै जाऔँ न । पछि कुरा गरौँला यसबारे ।

प्रधानमन्त्रीमा दाबी गरिरहेका पौडेलले त एक कदमअगाडि बढेर माओवादी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड, नेकपा एसका अध्यक्ष माधव नेपाललगायत नेताहरूलाई भेटेर सहयोग मागिसकेका छन् । कांग्रेस संसदीय दलको विधानअनुसार प्रधानमन्त्री हुन पहिले संसदीय दलको नेतामा निर्वाचित हुनुपर्छ । देउवाको सहयोगबिना पौडेल र कोइराला दुवै संसदीय दलको नेता बन्न गाह्रो छ । संसदीय दलको नेता बन्न देउवालाई मनाउन आवश्यक छ । तर, देउवा आफैँ छैटौँ पटक प्रधानमन्त्री बन्ने दौडमा छन् । त्यसका लागि उनले उपसभापति पूर्णबहादुर खड्का, प्रवक्ता डा. प्रकाशशरण महतलाई खटाएका छन् ।

सभापति देउवासँग संसदीय दलमा प्रतिस्पर्धा गर्न संस्थापन इतर समूहबाट महामन्त्री थापाले तयारी गरिरहेका छन् । तर, महामन्त्री थापालाई आफ्नै समूहभित्र भने सर्वसम्मत उम्मेदवार बन्न सकस छ । इतर समूहका नेता डा. शेखर कोइरालाले महामन्त्री थापा मात्रै नभई आफ्नो समूहभित्र अन्य युवाहरू पनि प्रधानमन्त्रीका लागि सक्षम रहेको अभिव्यक्ति दिएका छन् । यसको अर्थ हो, कोइरालाले महामन्त्री थापालाई दलको नेतामा सहयोग गर्ने सम्भावना कम छ । शेखरले बरु आफैँ दलको नेतामा भिड्ने आन्तरिक तयारी गरिरहेका छन् ।

संसदीय दलमा संस्थापन समूह अर्थात् देउवाको वर्चस्व छ । त्यसैले पनि संस्थापन इतर समूहका नेतालाई दलको नेता बन्न गाह्रो हुने अंकगणितले देखाउँछ । देउवालाई दलको नेता बन्नबाट रोक्न संस्थापन इतर समूहसँग बहुमत पुग्दैन । संसदीय दलमा सभापति देउवासँग ५२ सांसद छन् । वरिष्ठ नेता पौडेल र शशांक कोइराला समूहसँग १० सांसद छन् भने प्रकाशमान सिंह समूहमा ३ सांसद छन् । संस्थापन इतर अर्थात् शेखर कोइराला समूहमा २४ सांसद छन् । प्रकाशमान समूहमा रहेका महामन्त्री विश्वप्रकाश शर्माले भने संस्थापन इतर समूहका थापालाई संसदीय दलको नेता बनाउन सहयोग गर्ने घोषणा गरिसकेका छन् ।

संसदीय दलको अंकगणितलाई हेर्ने हो भने रामचन्द्र-शशांक समूह, प्रकाशमान समूह र संस्थापन इतर समूह देउवाविरुद्ध एक ठाउँमा उभिँदा पनि देउवालाई दलको नेतामा हराउन गाह्रो पर्ने देखिन्छ । पार्टीको १४औँ महाधिवेशनमा सभापतिको चुनाव दोस्रो चरणमा पुग्दा विमलेन्द्र निधि र प्रकाशमान सिंहले देउवालाई साथ दिएका थिए भने पौडेलले देउवालाई मौन समर्थन गरेका थिए । पौडेलसँगै निधि र प्रकाशमान संस्थापन समूह रहे देउवा समूहमा ६३ सांसद रहनेछन् । महामन्त्री शर्मा संस्थापन इतर समूहमा लागे शेखर-गगन समूहमा २५ सांसद पुग्नेछन् ।

त्यसैले महामन्त्री थापालाई संसदीय दलको नेता बन्न संस्थापन समूहका सांसदको साथ आवश्यक पर्छ । तर, शेखरको ग्रिन सिग्नलबिनै संसदीय दलको नेतामा महामन्त्री थापा भिडे देउवालाई इतर समूहकै भोट जाने खतरा बढ्छ । त्यसैले दलको नेता बन्न थापाले पहिले इतर समूहमै आफ्नो नाममा सहमति जुटाउनुपर्नेछ ।

बहुमत सांसद आफूसँगै रहेकाले दलको नेतामा कसैले चुनौती दिन नसक्नेमा देउवा ढुक्क छन् । देउवाले संस्थापन इतर समूहकै कतिपय सांसदलाई मन्त्री बनाइदिने लोभ पनि देखाइसकेका छन् । त्यसैले गगन संसदीय दलको नेतामा चुनाव लडे संस्थापन इतरकै भोट देउवालाई आउनेमा ढक्क छ संस्थापन समूह । देउवानिकट एक नेताका अनुसार गगन संसदीय दलको नेताको प्रतिस्पर्धामा उत्रिए देउवालाई इतर समूहकै धेरै मत आउनेछ । 'इतर समूहबाट थापा उम्मेदवार बने त्यही समूहका सिनियर नेताहरूले देउवालाई भोट दिनुहुन्छ । कुराकानी पनि भइरहेको छ । धेरै नेताले देउवालाई सहयोग गर्ने वचन दिइसक्नुभएको छ,' ती नेताले शिलापत्रसँग भने, 'शेखर नै प्रतिस्पर्धामा उत्रिएको अवस्थामा भने इतरको मत क्रस हुँदैन ।'

महामन्त्री थापानिकट एक नेता भने सांसदहरू परिवर्तनको पक्षमा रहेकाले थापालाई धेरै सांसदको साथ रहने दाबी गर्छन् । 'युवाले थापामाथि भरोसा राखेका छन् । सांसदहरूले पनि भोट दिने बताइरहनुभएको छ । तर, अहिले खुलेर बोल्न उहाँहरूले नसक्नुभएको हो । दलभित्र चुनाव हुँदा संस्थापन समूहकै कतिपय सांसदले थापालाई नै भोट दिन्छन्, 'ती नेताले शिलापत्रसँग भने ।

कुन सांसद कुन समूहमा छन् ?

संस्थापन समूह

शेरबहादुर देउवा, पूर्णबहादुर खड्का, विमलेन्द्र निधि, डा. प्रकाशशरण महत, एनपी साउद, रमेश लेखक, रामहरि खतिवडा, दुर्लभ थापा, उदय शमशेर राणा, मोहनबहादुर बस्नेत, वीरबहादुर बलायर, रमेश रिजाल, किशोरसिंह राठौर, पूर्णबहादुर तामाङ, खमबहादुर गर्बुजा, डिल्लीराज पन्त, शंकर भण्डारी, श्यामकुमार घिमिरे, मोहन आचार्य, सीता गुरुङ, ऐनबहादुर शाही ठकुरी, अजयकुमार चौरसिया, दिनेशकुमार यादव, महेन्द्रकुमार राय, प्रदीप पौडेल, पुष्पबहादुर शाह, टेकबहादुर गुरुङ, ज्ञानेन्द्रबहादुर कार्की, डा. नारायण खड्का, सन्तोष चालिसे, राजु थापा, शान्ति विक, रूपा विक, आशा विक, सरस्वती बजिमय, सीताकुमारी राना, सुशीला थिङ, माया राई, मनोरमा शेरचन, मैना रावल, अम्बिका बस्नेत, आरजु राणा देउवा, ईश्वरी न्यौपाने, मञ्जु खाँण, रमा कोइराला पौड्याल, कान्तिका सेजुवाल, कल्पना चौधरी, नगिना यादव, चन्दा चौधरी, संगीता मण्डल, जाबेदा खातुन जागा र अञ्जनी श्रेष्ठ ।

रामचन्द्र–शशांक समूह

रामचन्द्र पौडेल, शशांक कोइराला, दीपक गिरी, विनोदकुमार चौधरी, दीपक खड्का, विष्णुकुमार कार्की, राजेन्द्र बजगाईं, तेजुलाल चौधरी, सुरेन्द्रराज आचार्य र योगेश गौचन थकाली ।

प्रकाशमान समूह

प्रकाशमान सिंह, विश्वप्रकाश शर्मा, राजेन्द्र केसी (राजन) ।

शेखर कोइराला समूह

डा. शेखर कोइराला, धनराज गुरुङ, गगन थापा, बद्री पाण्डे, अर्जुननरसिंह केसी, हृदयराम थानी, दिलेन्द्रप्रसाद बडू, रामनाथ अधिकारी, सञ्जयकुमार गौतम, चन्द्र भण्डारी, रामकृष्ण यादव, देवप्रसाद तिमिल्सिना, डिगबहादुर लिम्बू, दिक्पालकुमार शाही, सुनिल कुमार शर्मा, सरिता प्रसाईं, प्रतिमा गौतम, लीलादेवी बोखिम, जीवन परियार, सीता मिजार, मुक्ताकुमारी यादव, विनाकुमारी थनेत, सपना राजभण्डारी र कुसुम थापा ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, मंसिर २९, २०७९ १७:५७