लुम्बिनीमा माओवादी निर्णायक, कांग्रेस-माओवादीको सरकार बन्ने सम्भावना

A+ A A-

लुम्बिनी प्रदेशका ५२ निर्वाचन क्षेत्रमध्ये अब रुपन्देही ३ 'ख' को मात्रै अन्तिम मतपरिणाम आउन बाँकी छ । अहिलेसम्म कांग्रेस र नेकपा एमालेले बराबर १७-१७ सिट जितेका छन् । गणना चलिरहेको रुपन्देही ३ (ख) मा एमाले झिनो मतान्तरले अगाडि छ ।

अहिलेसम्मको परिणामअनुसार माओवादी केन्द्रले ५, जसपा, लोसपा, नागरिक उन्मुक्ति पार्टी र राप्रपाले समान २-२ सिट ल्याएका छन् । त्यस्तै, सीके राउत नेतृत्वको जनमत पार्टीले १ र तीन जना स्वतन्त्र उम्मेदवार विजयी भएका छन् । स्वतन्त्रमध्ये एक जना माओवादी केन्द्रबाट टिकट नपाएर चुनाव लडेका थिए । उनी माओवादीमै फर्किने सम्भावना छ ।

कांग्रेस-माओवादी गठबन्धनको सम्भावना

पछिल्लो मतपरिणामअनुसार केन्द्रमा अहिलेकै गठबन्धन सरकार बन्न सक्ने गरी मतपरिणाम आएको छ । यसरी हेर्दा लुम्बिनीमा गठबन्धनकै सरकार बनेमा कांग्रेस- माओवादीको सरकार बन्न सक्छ । समानुपातिकबाट निर्वाचित हुन सक्ने सांसदको संख्या तय भएपछि प्रदेश सरकार कसको नेतृत्वमा बन्छ भन्ने आकलन गर्न सकिन्छ ।

कांग्रेसका १७, माओवादीका ६ (एक स्वतन्त्रसहित) र लोसपाका २ सांसद (प्रत्यक्ष निर्वाचित) सहितको सरकार बन्न सक्छ । सरकार बलियो बनाउन उन्मुक्ति पार्टी जनमत र स्वतन्त्र उम्मेदवारलाई सरकारमा ल्याउने प्रयास भएमा ३० अहिले नै पुग्नेछन् । एमालेका १७, जसपाका २ र राप्रपाका २ गरी २१ जना मात्रै हुनेछन् ।

एमाले माओवादीको सम्भावना कति ?

केन्द्रमा एमाले र माओवादी मिलेर सरकार बनाउने सम्भावना भएमा लुम्बिनीमा पनि यसको प्रयास हुन सक्छ । एमाले र माओवादीसहितको सरकार बन्दा त्यसमा राप्रपा र जसपा पनि सहभागी हुनेछन् । समानुपातिकको मतपरिणाम आइनसकेको अवस्थामा प्रत्यक्षमा एमालेले १७ स्थानमा जितेको छ भने एक स्थानमा जितनजिक छ । माओवादी ६ (एक स्वतन्त्रसहित) र जसपा र राप्रपाका २-२ प्रदेशसभा सदस्य हुनेछन् । यसरी हेर्दा २७ प्रत्यक्ष सांसद हुनेछन् । प्रतिपक्षमा २६ सांसद रहनेछन् । यदि एमालेले बाँकी रहेको स्थान जितेमा र स्वतन्त्र विजेता, उन्मुक्ति र लोसपालाई सरकारमा सहभागी बनाएमा बहुमत पुग्नेछ ।

यसो गर्दा एमालेलाई सरकार बनाउन ३५ प्रत्यक्ष सांसद हुनेछन् । यसो हुन निकै गाह्रो देखिन्छ । एमालेले कांग्रेस र माओवादीलाई छाडेर सरकार बनाउन खोजेमा आफ्नो १७, अग्रता रहेको स्थानमा जितेमा १, नागरिक उन्मुक्ति, जसपा, लोसपा, राप्रपाका २-२ मत, १ जनमत र स्वतन्त्र २ (एक माओवादीमा फर्किन सक्ने भएकाले) गरी २९ सांसद हुनेछन् । यसो गर्दा अर्को पक्षमा २३ सांसद हुनेछन् ।

अब मुख्यमन्त्री खोज्ने तयारी

लुम्बिनी प्रदेशमा अबको मुख्यमन्त्री को बन्ने भन्ने चर्चाको विषय बनेको छ । एमालेले मुख्यमन्त्री लीला गिरीलाई बनाउने गरी चुनावी मैदानमा गएको थियो । गिरीले सहजै जित निकाले । एमालेकै नेतृत्वमा सरकार बनेमा गिरी मुख्यमन्त्री बन्ने एमालेले जनाएको छ । यद्यपि शंकर पोखरेलको नेतृत्वमा मन्त्रीसमेत रहेका गिरी सबैभन्दा कम कार्यसम्पादन गर्ने मन्त्रीका रूपमा थिए । सात जना मन्त्रीमा उनको नाम सातौँ स्थानमा थियो । एमाले-माओवादीको सरकार बनेमा एमालेले नै मुख्यमन्त्री पाउनेछ ।

यता कांग्रेस र माओवादीको सरकार बनेमा भने मुख्यमन्त्री कस्ले पाउने भन्नेमा यहाँबाट निर्णय गर्न सक्ने अवस्था देखिँदैन । अघिल्लोपटक कांग्रेस-माओवादी बराबर अवस्थामा रहेका बेलामा माओवादीले नेतृत्व पाएको थियो । सहमतिअनुसार कांग्रेसले मुख्यमन्त्री पाएमा कांग्रेस केन्द्रीय सदस्य अब्दुल रज्जाक, राजु खनाल र डिल्ली चौधरीमध्ये एक मुख्यमन्त्रीको दाबेदार रहनेछन् । मुख्यमन्त्रीका प्रमुख दाबेदार रहेका कांग्रेस लुम्बिनी सभापति अमर पुन पराजित भए ।

यस्तै, माओवादीले मुख्यमन्त्री पाएको खण्डमा रोल्पा १ (क) बाट विजयी भएका जोखबहादुर महरा मुख्यमन्त्री बन्नेछन् ।

कुन दलले कहाँ-कहाँ जिते ?

१. गुल्मी

एमाले ३
कांग्रेस १

२. पाल्पा
एमाले २
कांग्रेस १
माओवादी १

३.अर्घाखाँची
एमाले २

४.रुपन्देही
एमाले ३
राप्रपा १
कांग्रेस २
लोसपा २
जनमत १

५.कपिलवस्तु
एमाले ४
राप्रपा १
कांग्रेस १

६.रुकुम पूर्व
स्वतन्त्र १
कांग्रेस १
७.रोल्पा
माओवादी १
स्वतन्त्र १

८.प्युठान
कांग्रेस १
एमाले १

९.दाङ
माओवादी २
कांग्रेस ४

१०.बाँके
माओवादी १
एमाले २
कांग्रेस १
जसपा २