'कर्मले श्रीमान्‌लाई नेपाल पुर्‍यायो, कोभिडले मुख पनि हेर्न पाइनँ, एउटा फोटो पठाइदिनू ल'

'कर्मले श्रीमान्‌लाई नेपाल पुर्‍यायो, कोभिडले मुख पनि हेर्न पाइनँ, एउटा फोटो पठाइदिनू ल'

शुक्रराज ट्रपिकल तथा सरुवा रोग अस्पताल टेकुबाट राजेन्द्र मल्लिकको शव निकालिँदै ।

A+ A A-

‘राजेन्द्र मल्लिकको मान्छे को हुनुहुन्छ ?’

सोमबार दिउँसो शुक्रराज ट्रपिकल तथा सरुवा रोग अस्पताल टेकुमा शव उठाउन आएका नेपाली सेनाका जवानले पटकपटक सोधे । तर, मल्लिक मेरो मान्छे हो भन्ने कोही पनि भेटिएनन् ।

मल्लिक...? ओहो ! यी तिनै दाइ होइनन्, जो ३० वैशाख (बिहीबार) राति मृत्यु भएको । ‘हो तिनै मल्लिक दाइ हुन् । भारत उडिसा राज्यका रहेछन् । बल्ल पत्ता लाग्यो’, अस्पतालको प्राङ्गणमा रहेका सूचना अधिकारी नवराज गौतमले भने ।

मल्लिक दाइको मृत्यु भएको रात हामी पनि टेकुमै थियौँ । उनको नाम पहिचान भएको थियो तर ठेगाना पत्ता लागेको थिएन । बेड नभएपछि खाली कोठाको भुइँमै राखेर डा. अनुप बाँस्तोलाको टिमले उनको उपचार गरेको थियो ।

राजेन्द्र मल्लिकको उपचार गर्दै डा. अनुप बाँस्तोला ।

मल्लिकलाई डा. अनुपले अन्तिम समयसम्म पनि छोडेका थिएनन् । शरीर थप शिथिल हुँदै गएपछि डा. अनुपलाई छटपटिँदै मल्लिकले अँगालो हालेका थिए । बेड खाली गराएर तत्कालै डा. अनुपले उनलाई आईसीयूमा पुर्‍याएका थिए । भेन्टिलेटरमा राखेर अथक प्रयास गर्दा पनि डाक्टरले उनलाई बचाउन सकेका थिएनन् ।

राजेन्द्र मल्लिकको उपचार गर्दै डा. अनुप बाँस्तोला ।

‘कसरी पत्ता लाग्यो त ठेगाना ?’ जिज्ञासासहितको प्रश्नमा सूचना अधिकारी गौतम भन्छन्, ‘उहाँको साथमा झोला र मोबाइल थियो । मोबाइल चार्ज गरेर अन गर्‍यौँ । केही समयपछि भारतबाट फोन आयो । सिरियस हुनुहुन्छ भनेर जानकारी दियौँ । फेरि नेपालमै रहेका उहाँको साथीको फोन आयो । साथीको माध्यमबाट परिवारलाई खबर गरेका हौँ ।’

अस्पतालले तीन दिन लगाएर उनी भारतीय नागरिक भएको पत्ता लगायो । ‘अस्पतालबाट स्वास्थ्य मन्त्रालयलाई, स्वास्थ्यले परराष्ट्र, परराष्ट्रले भारतीय दूतावासमा पत्राचार गरेर परिवारको सहमतिपछि शव उठाउन लागिएको हो’, उनले भने, ‘परिवारको सहमतिपत्र भारतीय दूतावासबाट पाएका हौँ ।’

सन्तोष मल्लिकले उपलब्ध गराएको पत्र ।

अस्पताल, दूतावास र मल्लिकको परिवारसँग जोडिएका थिए, भारत उडिसाकै सन्तोष कुमार मल्लिक । उनको पहलले नै राजेन्द्रको पहिचान भएको थियो । अस्पतालको प्राङ्गणबाट राजेन्द्रको शव उठाउनुअघि सन्तोषलाई हामीले सम्पर्क गर्‍यौँ ।

फोन सम्पर्कमा आएका सन्तोषले भने, ‘हाम्रो एउटै प्रदेश हो तर जिल्ला फरक पर्छ । २५–३० वर्षदेखि उहाँ सोह्रखुट्टेमा बस्दै आउनुभएको थियो । उहाँकी श्रीमती धेरै रूनुभयो । एउटा फोटो भए पनि पठाइदिनू भन्नुभएको छ । कहाँबाट फोटो पठाउने ? कोभिडले अस्पताल आउने स्थिति छैन ।’

यसअघि एउटै कोठामा उपचार गराइरहेका अर्का बिरामीले मल्लिकले रिक्सा चलाउने बताएका थिए । तर, सन्तोषका अनुसार नेपाल आएदेखि नै सोह्रखुट्टेमा डेरा लिएर राजेन्द्रले प्लम्बिङको काम गर्दै आएका रहेछन् ।

‘डेरामा के छ, त्यो हामीले देखेका छैनौँ । उहाँकी श्रीमतीलाई सम्पर्क गराइदिन्छु । थप कुरा गर्नुहोस्’, उनले नै राजेन्द्रको श्रीमतीको नम्बर हामीलाई उपलब्ध गराए ।

सेनाको टोलीले सबै काजगपत्र तयार पारेपछि शवबाहन टेकुको प्राङ्गणमा आइपुग्यो । भित्रबाट अस्पतालका कर्मचारीले स्ट्रेचरमा मल्लिकको शव ल्याए । शव पाँच दिन होल्ड भएर होला, गन्हाउन थालिसकेको थियो ।

राजेन्द्र मल्लिकको शव ।

अनि मल्लिक दाइसँगै थियो, रातो झोला र मोबाइल । उनको शरीरबाट सासले साथ छोडे पनि झोलाले छाडेको थिएन । झोला नै उनको साथी थियो । त्यही झोला र मोबाइलले उनको जन्मथलो र परिवार पत्ता लगाएको थियो ।

अस्पतालका कर्मचारीले शवबाहनभित्रै झोला राखिदिए । ‘झोला त हामीले लान मिल्दैन । शव मात्र लाने हो’, सेनाका जवानले भने ।

‘झोला र मोबाइल के गर्ने त ?’

‘महत्त्वपूर्ण सामान होला । पशुपति लगेर त जलाउने हो । झोलाको व्यवस्थापन अस्पतालले नै गर्नू’, सेनाको जवाफपछि बहानभित्र राखिसकेको झोला पनि अस्पतालका कर्मचारीले झिके । अनि झोलाले पनि उनको साथ छोड्यो ।

शवबाहनबाट राजेन्द्र मल्लिकको झोला झिक्दै अस्पतालका कर्मचारी ।

‘अब झोला बेवारिसे हुने त होइन ?’

‘एउटा पत्र लेखेर झोला र मोबाइल प्रहरीलाई दिन्छौँ’, अस्पतालका निर्देशक डा. सागर राजभण्डारीले भने, ‘रोगले देश, भूगोल, जात, धर्म भन्दैन । हामीले मल्लिकलाई बचाउन कोसिस गरेका हौँ, सकेनौँ । अब धर्मसंस्कारअनुसार अन्त्येष्टि गरिदिन्छौँ ।’ उनको शव लिएर सेनाको शवबाहन पशुपतितर्फ लाग्यो । उनका मलामी तिनै नेपाली सेना बने ।

मजदुरीका लागि भारतबाट नेपाल आएका राजेन्द्र मल्लिक ।

मजदुरी गर्न नेपाल आएका मल्लिक आफ्नो देशमा फर्किन पाएनन् । सायद एक दिन उनको घरमा चिनो त्यही झोला पुग्नेछ । कैयौँ नेपाली युवा पनि अरुको देशमा रगत र पसिना बगाउन विवश छन् । कतै नेपाली युवाको पनि यस्तै हालत भएको त छैन ? जुन देशको नागरिक भए पनि आखिर मजदुरको पीडा त उस्तै हो नि ।

मल्लिक दाइ त बितेर गए तर उनको घरमा के भयो होला ?

भोलिपल्ट (मंगलबार) बिहान राजेन्द्रकी श्रीमती चन्द्रिका मल्लिक फोन सम्पर्कमा आएकी थिइन् । ‘आइतबारसम्म कुरा भएको थियो । अक्सिजन दिएको छ । उपचार गर्दै छु भन्नुभएको थियो । त्यसपछि बारम्बार फोन गर्दा अफ भन्यो’, उनी भन्छिन्, ‘बित्नुभएको खबर एक्कासि शुक्रबार आयो । श्रीमान्‌को मुख पनि हेर्न पाइएन ।’

राजेन्द्र मल्लिकको श्रीमती ।

राजेन्द्र ३० वर्षअघि कामका लागि नेपाल आएका रहेछन् । ‘छोराछोरीलाई पढाउने सपना बोकेर पैसाको जोहो गर्न कामका लागि नेपाल आउनुभएको हो’, नेपालीमै बोलेकी चन्द्रिका भन्छिन्, ‘छोरा इन्जिनियरिङ र छोरी बीएमा पढ्दै छन् । अब मैले कसरी पढाउने ?’

त्यसो त उनी पनि अघिल्लो वर्ष घर गएकी रहिछिन् । ‘पोहोर कोरोना आएपछि दुवै जना घर आएका थियौँ । १० महिना बसेर श्रीमान् कामका लागि फेरि नेपाल जानुभयो । म छोराछोरीसँग यतै बसेँ । बिरामी हुँदा हेरचाह गर्न सकिनँ’, उनले भनिन्, ‘महिनाको १०-५० हजार पठाउनुहुन्थ्यो । अब हामी कसरी बाँच्ने ?’

राजेन्द्र मल्लिकको परिचयपत्र ।

श्रीमान्‌को भरोसामा उनी पनि नेपाल आउने गरेकी थिइन् । भन्छिन्, ‘अब नेपाल आउने बाटो पनि बन्द भयो । एउटा रातो झोला थियो । कोठा र झोलामा के-के छ थाहा छैन । कामको पैसा पनि लिनु थियो होला । अन्तिममा श्रीमान्‌लाई देख्न पनि पाइएन । एउटा फोटो भए पठाइदिनू ल ।’

(तस्वीरहरू परिवार र मल्लिकका साथीहरूको अनुमतिमा राखिएको हो )

याे पनि..

टेकुका डाक्टरको याचना, ‘एक लिटर भए पनि अक्सिजन ल्याउ, मान्छे कोल्याप्स हुन लाग्यो’

श्रीमान्‌को कोभिड निको पार्न काठमाडौं आएकी थिइन्, चितामा दागबत्ती दिएर फर्किन्

आईसीयूबाट डाक्टरको अपिल- बाँच्न गाह्रो छ, सेल्फ लकडाउनमा बस्नुस्

उनी लाख बत्ती बाल्न दाङबाट पशुपति आएका थिए, कोभिडले पशुपति त पुर्‍यायाे, तर मृत (भिडियोसहित)

शय्याबाट कोरोना संक्रमितको प्रश्न- अस्पतालले आफैँ अक्सिजनको व्यवस्था गर्नु भन्छ, कहाँबाट ल्याउनू ?

‘अस्पतालले अक्सिजन छैन भनेर पठायो, हामीलाई आमाले छाडेर जानुभो’

प्रकाशित मिति: मंगलबार, जेठ ४, २०७८ १८:४५