‘जनयुद्ध’ बिर्सिएका प्रचण्डका ५ सन्देश

A+ A A-

सत्तारूढ दल नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी(नेकपा)ले तत्कालनि नेकपा माओवादीले २०५२ सालमा सुरू गरेको सशस्त्र विद्रोह (जनयुद्ध) दिवसको अवसर पारेर शहीद स्मृति दिवस मनायो ।

एकीकृत पार्टी कार्यालय धुम्वाराहीमा नेकपा अध्यक्ष केपी ओलीको अनुपस्थितिमा आयोजित कार्यक्रमको संगति भने कतै मिलेको थिएन ।

१ फागुन, २०५२ सालमा सुरू भएको सशस्त्र विद्रोहको पहिलो शहीद दिलबहादुर रम्तेल हुन् । उनको १४ फागुनमा गोरखामा प्रहरीले गोली हानी हत्या गरेका थिए ।

नेकपाले नै झापा आन्दोलनका शहीदहरूको सम्झनामा २१ फागुनलाई मान्दै आएका छन् । एकता अघि तत्कालीन माओवादीले १ फागुनलाई ‘जनयुद्ध दिवस’ का रूपमा मनाउँथ्यो ।

नेकपा एमालेसँगको एकतापछि तत्कालीन माओवादीले ‘जनयुद्ध’ को ट्याग छाडेर १ फागुनलाई ‘शहीद स्मृति दिवस’ बनायो । जवकी कम्युनिष्ट पार्टीका कुनैपनि घटकले यसअघि १ फागुनलाई शहीद दिवसका रूपमा मनाउँदैनन् ।

तर आज बिहान धुम्बाराहीको दृष्य भने शहीद सम्झनामा परिणत भयो ।

तत्कालीन एमाले र माओवादी केन्द्रबीच एकता भएर बनेको नेकपाले कसैले शहादत नै प्राप्त नगरेको दिनलाई अन्ततः शहीद स्मृति दिवसका रूपमा मनाउने निर्णय गर्‍याे ।

शहीदको स्मृति सभामा अध्यक्षद्वयले नै सम्बोधन गर्ने भने पनि अन्तिममा अध्यक्ष केपी शर्मा ओली गएनन् । ओली नगएपछि उपाध्यक्ष वामदेव गौतम बोले ।

प्रमुख अतिथि नेकपाका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड थिए । प्रचण्ड अभिव्यक्तिको निष्कर्ष थियो–विचार र नेतृत्वविना केही पनि सम्भव छैन ।

लामो समयसम्म नेतृत्वमा स्थापित हुन नसकेका प्रचण्ड पछिल्लो समयमा पार्टी काममा सक्रिय छन् । अझ कार्यकारी अध्यक्षको भूमिका किटानी भएदेखि प्रचण्डको सक्रियता बढेको छ ।

सक्रियता बढेसँगै उनले पार्टीमा पनि हस्तक्षेप बढाएका छन् । त्यही भएर होला अहिले उनी हरेक कार्यक्रममा जान्छन् । आजको कार्यक्रममा पनि उनी प्रमुख अतिथि थिए ।

तत्कालीन नेकपा एमालेको चेपुवामा परेर ‘जनयुद्ध दिवस’ छोडे पनि प्रचण्डले शहीद स्मृति दिवसका नाममा कार्यकर्तालाई सम्बाेधन गर्दै केही नयाँ संकेत भने गरे ।

‘जनयुद्ध’ स्थापित गराउने पहलकदमी

१ फागुन २०५२ सालबाट सुरू भएको जनयुद्ध दिवस माओवादीको हो । माओवादी पार्टी र प्रचण्डको प्रमुख नेतृत्वमा सञ्चालन भएको थियो । तर दश वर्षपछि शान्ति प्रक्रियामा आयो ।

प्रचण्डले आज पार्टी कार्यलयमा वरिपरि तत्कालीन एमालेका नेताहरू राखेर नेतृत्व, माओवादी जनयुद्ध र विचारको बारेमा सबैभन्दा बढी बोले । उनले शहीद भन्दा पनि विचार, जनयुद्ध र त्यसको नेतृत्वको जति प्रशंसा गरे, त्यति शहीद दिवसको बारेमा चर्चा गरेनन् ।

यसबाट बुझिन्छ माओवादीले सुरू गरेको ‘जनयुद्ध’कै कारण संविधानसभामार्फत गणतन्त्र, धर्म निरपेक्षता, समानुपातिक, समावेशी संविधान बनेको दाबी पनि गरे ।

विचार र नेतृत्व प्रमुख

कार्यक्रममा प्रचण्डले विचारलाई व्यहारमा उतार्ने नेतृत्व चाहिने बताए । उनले नेतृत्वविना पार्टी चल्न नसक्ने दाबी पनि गरे । पार्टी एक भए पनि भावनात्मक रूपमा एक हुन सकेको छैन । प्रचण्डले आज पार्टी कार्यालयमा नेतृत्व र विचार भएका नेता आफू नै भएको पनि बताए ।

उनले भारत लगायतका धेरै देशको उदाहरण दिएर नेतृत्व गलत हुँदा उपलब्धि पनि गुम्ने बताए । भारतका कम्युनिस्टले बेलायती साम्राज्यवादीसँग लडिरहेका अन्य पार्टीलाई साथ नदिँदा आफैँ सकिएको लामो फेहरिस्तले उनी आफूलाई अब्बल नेताका रूपमा पार्टीमा स्थापित गराउने प्रयत्नमा लागेको संकेत दिन्छ ।

शान्ति प्रक्रियामा आउनु ठीक थियो

प्रचण्डले आफूहरू शान्ति प्रक्रियामा आउनु ठीक भएको बताए । माओवादी र सात राजनीतिक दल १२ बुँदे सम्झौता हुँदै शान्ति प्रक्रियामा आएका हुन् । युद्धकालमैै तत्कालीन एमालेमा नेताहरू वामदेव गौतम र युवराज ज्ञवाली रोल्पा पुगेका थिए । रोल्पामा दुई पार्टीबीच ६ बुँदे सम्झौता भएको थियो ।

प्रचण्डले पेरू, श्रीलंका, फिलिपिन्स, कोलम्बियालगायतका धेरै देशको उदाहरण दिएर नेतृत्वले गलत निर्णय गर्दा क्रान्ति सकिएको दाबी गरे । उनले आफूले सही समयमा सही निर्णय गरेकाले आफू नै सही नेतृत्व भएको चर्चा गरे ।

नक्कल गरेर क्रान्ति सम्पन्न हुँदैन

नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी(विप्लव) नेतृत्वलाई इंगित गर्दै प्रचण्डले लामो भाषणका क्रममा नक्कल गरेर क्रान्ति सम्पन्न नहुने बताए ।

प्रचण्डले विप्लवको नाम नै नलिएर मेरो नक्ल गरेर स्थापित हुन खोजेको भन्दै नेता हुन र क्रान्ति गर्न त्यति सहज नहुने बताए ।

उनले विप्लवलाई आफ्नो नक्कल नगर्न भने । विप्लवप्रति इंगित गर्दै उनले भने, ‘नक्कल गरेर हुँदैन । क्रान्ति मौलिक रूपमा हुन्छ । कोहीकोही साथीहरूलाई मजस्तै बन्न मन लागेर क्रान्ति गर्छु भनेर हिँडेका छन् । तर नक्कल गरेर हुँदैन ।’

सरकारप्रति असन्तुष्टि

प्रचण्डले सरकारप्रति पनि असन्तुष्टि पोखे । उनले भने, ‘कम्युनिस्ट सत्तामा पुगेपछि वैचारिक र सांस्कृतिक स्खलनबाट सकिएका छन् । सत्तामा अन्धो भएर सकिएका छन् ।’

उनले विश्वका धेरै देशका कम्युनिस्ट सत्तामा गएपछि सकिएका उदाहरण पनि दिए । र भने, ‘प्रतिक्रियावादीहरूले एक गोली खर्च नगरी कम्युनिस्ट सकेका धेरै उहादरण छन् । त्यस कारण सरकारमा गए पनि होस हवासमा काम गर्नुपर्छ ।’

प्रकाशित मिति: बिहीबार, फागुन १, २०७६ १५:१५