विवादमा बालुवाटार : फेमिली गेट टुगेदरदेखि नाइट पार्टीसम्म

A+ A A-

प्रधानमन्त्रीका लागि एउटा भव्य सरकारी निवास काठमाडौंको बालुवाटारमा छ । सरकार प्रमुखको हैसियतमा यहाँ प्रधानमन्त्री परिवारसहित बस्छन् । तर, यो निवास ‘प्रधानमन्त्रीको सरकारी निवास’ का रूपमा मात्रै सीमित छैन, अमुक पार्टीको कार्यालय र पार्टी प्यालेसजस्तै बनेको छ ।

हुन त विगतका प्रधानमन्त्रीले पनि बालुवाटारको सरकारी निवासमा पार्टीका कार्यक्रम नराखेका होइनन् ।

तत्कालीन प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाले १४ पुस २०७४ मा बालुवाटारमै पार्टीकाे केन्द्रीय समिति बैठक राखेका थिए ।

तत्कालीन माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले प्रधानमन्त्री भएका बेला पार्टीका अधिकांश कार्यक्रम बालुवाटारमै राख्थे । त्यसबाहेक मध्यपश्चिमाञ्चल विश्वविद्यालयको सिनेटदेखि भेटघाट र भोजभतेरसम्म बालुवाटारमा भएकाे थियाे ।

हालका प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले त पार्टीको मात्रै होइन, वंशको भेलासमेत बालुवाटारमै गरिरहेका छन् । ओलीले पार्टीको सचिवालय बैठक प्राय बालुवाटारमै राख्छन् । त्यसबाहेक पार्टीका अन्य आन्तरिक बैठक पनि बालुवाटारमै गरिन्छ । भेटघाट, भोजभतेरदेखि वंशको भेलासम्म बालुवाटारमा राखेर प्रधानमन्त्री ओलीले बालुवाटारलाई पार्टी कार्यालय वा निजी सम्पत्ति जसरी प्रयोग गरिरहेका छन् ।

२८ भदौमा ओली वंशको साधारण सभा पनि बालुवाटारमै गरियो । कार्यक्रम झण्डै ४ घण्टासम्म चलेको थियो । ओली वंश अक्षय कोषले आयोजना गरेको कार्यक्रममा प्रधानमन्त्री ओली, उनका बुवा मोहनप्रसाद ओली र श्रीमती राधिका शाक्यलाई अभिनन्दन गरिएको थियो । कार्यक्रम सकिएपछि बालुवाटारमा ओलीका वंशहरू छमछमी नाचेका थिए ।

अब नेकपानिकट पत्रकारको भेला

नेकपानिकट पत्रकारहरुको छाता संस्था प्रेस संगठनको राष्ट्रिय भेला पनि बालुवाटारमै हुँदैछ । शनिबार दिउँसो १२ बजेका लागि बालुवाटारमा भेलाको आह्वान गरिएको संगठनका संयोजक महेश्वर दाहालले जानकारी दिए । ‘प्रधानमन्त्री आफ्नो स्वास्थ्य प्रतिकुलताका कारण हिजोआज बाहिरी कार्यक्रममा जानुभएको छैन, हाम्रो चाहिँ शपथ ग्रहण कार्यक्रम पनि रहेकाले बालुवाटारमा भेला आयोजना गरेका हौं,’ संयोजक दाहालले शिलापत्रसँग भने, ‘दुवै अध्यक्षका माझमा कार्यक्रम गर्ने हाम्रो इच्छा रह्यो ।’

भूमि व्यवस्था, सहकारी तथा गरिबी निवारणमन्त्री पद्मा अर्यालकी प्रेस संयोजक देवीका घर्तीले राष्ट्रिय भेलाको जानकारी दिँदै फेसबुकमा एउटा स्टाटस राखेकी छन्, ‘प्रेस संगठन नेपाल राष्ट्रिय भेला तथा शपथग्रहण समारोह, १२ पुस २०७६, काठमाडौं ।’

यही पोस्टको कमेन्ट बक्समा एमपी सुवास लिम्बूले प्रश्न गरेका छन्, ‘स्थान कता हो नि ?’

कमेन्टको रिप्लाइमा प्रेस संगठन प्रदेश ३ का संयोजक विश्वमणी सुवेदीले ‘इन्बक्स वा फोनमा बताउने’ जवाफ दिएका छन् ।

प्रधानमन्त्रीका प्रेस सल्लाहकार सूर्य थापाले बालुवाटारमा प्रेस संगठनको राष्ट्रिय भेला नभइ सामान्य चियापान मात्रै भएको दाबी गरे । बालुवाटारमा प्रेस संगठनको राष्ट्रिय भेला आयोजना हुन लागेको हो ? भन्ने प्रश्नको जवाफमा उनले भने, ‘राष्ट्रिय भेला होइन, सामान्य चियापान हो ।’

धुम्बाराहीमा नगरेर किन बालुवाटारमा गरियो ? यसको खर्च कसले उठाउँछ ? अर्को प्रश्नमा प्रधानमन्त्रीका प्रेस सल्लाहकार थापाको जवाफ थियो, ‘भेला, शपथग्रहण र बैठक उहाँहरूले आफ्नो ढंगले गर्नुहुन्छ, प्रधानमन्त्रीज्यूले चाहिँ बोलाएर चिया खुवाउनुहुन्छ ।’

प्रधानमन्त्रीका प्रेस सल्लाहकारले भनेको उक्त ‘सामान्य चियापान’मा ४ सय भन्दा बढी सहभागी हुने प्रेस संगठनका पदाधिकारीले बताएका छन् ।

कार्यकर्ता र कलाकारलाई पार्टी

१७ चैत २०७४ मा बालुवाटारमा प्रधानमन्त्री ओलीले कलाकारलाई पार्टी दिएका थिए । अघिल्लो दिन ‘दोस्रो फान अवार्ड’मा प्रमुख अतिथिका रुपमा सहभागी ओलीले भोलिपल्टै त्यस्तो पार्टी बालुवाटारमा आयोजना गरे । ओलीले अनावश्यक काम गरेको भन्दै यो कार्यको त्यतिबेला धेरैले आलोचना गरेका थिए ।

३ जेठ २०७५ मा एमाले र माओवादी पार्टी एकता भएको दिन साँझ प्रधानमन्त्री ओलीले ‘डिनर पार्टी’ राखेका थिए जहाँ एक हजारभन्दा बढी नेता, कार्यकर्ता सहभागी थिए ।

खर्च राज्यकै ढुकुटीबाट !

बालुवाटारमा हुने यस्ता कार्यक्रमको खर्च सरकारले नै तिर्नुपर्छ । किनकि ‘प्रधानमन्त्री निवासको बैठक खर्च’ शीर्षकमा एकमुस्ट बिल प्रधानमन्त्री कार्यालयमै आउँछ । ‘जसले जे दाबी गरे पनि बालुवाटारमा हुने कार्यक्रमको खर्चको एकमुस्ट बिल प्रधानमन्त्री निवासको बैठक खर्च शीर्षकमा आउँछ, त्यसैले त्यो खर्च राज्यकै हो,’ लामो समय प्रधानमन्त्री कार्यालयमा सचिवका रुपमा काम गरेका एक पूर्वप्रशासकले शिलापत्रसँग भने ।

पूर्वप्रशासक आनन्दराम पौडेल यस्ता कार्यक्रममा सरकारी ढुकुटीबाट खर्च गर्नु दुःखद् भएको बताउँछन् । ‘आर्थिक समृद्धि र मितव्यवयिताको कुरा गर्ने प्रधानमन्त्रीले सरकारी निवासमा पारिवारिकदेखि पार्टीका हरेक कार्यक्रम गर्नु नै अनुचित हो,’ पौडेल भन्छन्, ‘त्यसको खर्च राज्यको ढुकुटीबाट हुनु झन् बिडम्बनापूर्ण छ ।’

लेखक एवं राजनीतिक विश्लेषक खगेन्द्र संग्रौला प्रधानमन्त्रीको सरकारी निवास बालुवाटारको चरम दुरुपयोग भइरहेको बताउँछन् । ओली वंशको कार्यक्रम बालुवाटारमा भएको विषयमा त संग्रौलाले ट्वीटरमा कडा टिप्पणी गरेका थिए, ‘ओली बन्धुहरुको भेला, भोज, मोज पनि बालुवाटार दरबारमा ? अब ओली बन्धुहरुको व्रतबन्ध, बिहा र वनभोजदेखि द्युत क्रिडा पनि त बालुवाटारमै हुने होला । ठीकै हो, भेला ओली सरका बन्धुहरुको, रैरकम राज्यकोषको । भन्छन् नि– लूटको धन, फुपूको श्राद्ध । घरिघरि प्रम बन्न पाइन्न, मौकामा खाने हो !’

प्रधानमन्त्रीको सरकारी निवासमा हुने यस्ता अनौपचारिक कार्यक्रमप्रति नेकपाकै नेता र भ्रातृ संस्थाका कतिपय सदस्य सन्तुष्ट छैनन् । सरकार र प्रधानमन्त्रीलाई आलोचित बनाउने काम पार्टीकै नेता र भ्रातृ संस्थाबाट भइरहेका उनीहरु ठान्छन् ।

बालुवाटारमा प्रेस संगठनको राष्ट्रिय भेला हुन लागेको विषयमा प्रेस संगठनका एसोसिएट इन्चार्ज सइन्द्र राईले सामाजिक सञ्जाल फेसबुकमा स्टाटस लेख्दै असन्तुष्टि पोखेका छन् ।

‘प्रस्ट भाषामा– बालुवाटार कुनै सम्मेलनस्थल होइन, त्यो प्रशासकीय प्रमुखको सरकारी निवास हो,’ राईले फेसबुकमा लेखेका छन्, ‘संस्था/संगठनलाई बचाउन, गति दिन र उचाइ लिन प्वाँख बन्नुपर्नेहरु किर्ना बन्ने बाटोमा लागे भने चाहेरै पनि परिणाम आशातीत आउँदैन । लोकतन्त्र (जनवाद)सँग जाडिने बालुवाटार कमजोर पार्ने भनेकै यस्ता किर्ना प्रवृत्तिले हो । त्यसैले वंशको होस् अथवा कुनै नामको सम्मेलन, कम्तीमा त्यहाँ नगर्दा उचित होला । बालुवाटारको भोजमा मात्रै होइन, कुल्चिने माटो पनि खाडीको बगरमा बगेको पसिनाको सुगन्ध हो ।’कांग्रेस र तत्कालीन माओवादीको नेतृत्वमा सरकार हुँदा बालुवाटारमा पार्टीका कार्यक्रम राख्न हुँदैन भन्ने पूर्वएमाले र पूर्वमाओवादीका नेताहरू अहिले चुपचाप छन् । यसबारे प्रश्न सोध्दा उनीहरू बोल्न चाहदैनन् ।

‘इमरान खानबाट मितव्ययिता सिक्ने कि ?’

कतिपयले पाकिस्तानका प्रधानमन्त्री इमरान खानबाट मितव्ययिताको पाठ सिक्न प्रधानमन्त्री ओलीलाई सुझाएका छन् । सरकारी निवास दुरुपयोग गरेको भन्दै सामाजिक सञ्जालका धेरै प्रयोगकर्ताले पाकिस्तानी प्रधानमन्त्री खानको उदाहरण दिएका छन् ।

पाकिस्तानका प्रधानमन्त्री इमरान खानले सरकारको नेतृत्व पाएलगत्तै सरकार प्रमुखको सुविधा कटौती गरेर आलिसान महलमा रहेको प्रधानमन्त्री कार्यालयलाई तीनकोठे सैनिक सचिवालयमा सारेका थिए । र, त्यहाँ उनले क्याम्पस सञ्चालन गरे । प्रधानमन्त्रीको सुरक्षाका लागि व्यवस्था गरिएको हेलिकप्टर, ३३ बुलेटप्रुफ कारसहित ८० वटा गाडी लिलामीमा राखेका थिए । उनले जम्मा दुइटा गाडी मात्रै आफ्नो सचिवालयमा राखे भने आफ्नो निवासमा कार्यरत पाँच सय २४ कर्मचारी कटौती गरी दुई जनालाई मात्रै निरन्तरता दिए । प्रधानमन्त्रीका रुपमा आफूले पाउने चिया र खाजा खर्च पनि कटौती गरे । आफूसहित सरकारी कर्मचारीको तलब र विदेश भ्रमण खर्च पनि कटौती गरे ।

‘तर, यहाँ त कार्यकर्ता भेला गरेर बालुवाटारमा पार्टी भइरहेको छ,’ नेकपाकै एक नेता भन्छन्, ‘हाम्रो समाजवाद त बालुवाटारभित्रै शहीद हुँदैछ भन्ने चिन्ता लाग्छ ।’

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, पुस ११, २०७६ १५:०५